फाइल तस्बिर
काठमाडौं– निर्वाचन आयोगले आइतबार बेलुकादेखि मतगणना प्रारम्भ गर्ने बताएको छ। आइतबार बिहान आफूले मतदान गरेर पत्रकारसँग प्रतिक्रिया दिँदै प्रमुख निर्वाचन आयुक्त थपलियाले आइतबार साँझ ८ बजेबाट मतगणना प्रारम्भ गर्ने बताएका थिए।
‘आइतबार ५ बजेसम्ममा मतदान कार्य सम्पन्न भइसकेपछि सबै मतपेटिका संकलन गर्ने कार्य प्रारम्भ हुन्छ। तराईका जिल्ला र उपत्यकाका जिल्लामा जहाँ यातायात साधनको सहजता हुन्छ, त्यस्ता स्थानमा ७ बजेसम्ममा मतपेटिका संकलन सम्पन्न गर्ने आयोगको तयारी छ।
‘सबै मतपेटिका आइसकेपछि १ घण्टा अरु छलफलमा लाग्ला र ८ देखि ९ बजे भित्र मतगणना प्रराम्भ गर्ने हाम्रो तयारी छ,’ प्रमुख आयुक्त थपलियाले भने।
४ वटा मतपत्रलाई ४ स्थानमा एकैपटक गणना प्रारम्भ गर्ने आयोगको तयारी रहेको छ। प्रतिनिधि सभाको प्रत्यक्ष र समानुपातिक, प्रदेश सभाको प्रत्यक्ष र समानुपातिकसहित ४ वटा मतपत्र रहेका छन्।
यद्यपी, त्यो सम्भव नभएमा प्रत्यक्ष तर्फका मतगणना अभिलम्ब सुरु गर्ने थपलियाले पत्रकारहरु समक्ष जानकारी दिए। निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधि सभा तथा प्रदेश सभाको निर्वाचनको मतगणनाका लागि ‘प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्य निर्वाचन (मतगणना) निर्देशिका, २०७४’जारी गरेको छ।
उक्त निर्देशिकाको दफा ४ मा मतदान सम्पन्न भएपछि मतदान केन्द्रबाट मतगणनास्थलसम्म मतपेटिका ल्याउने व्यवस्था मिलाउनेबारे व्यवस्था गरिएको छ। ‘प्रमुख जिल्ला अधिकारीले सम्बन्धित निर्वाचन अधिकृतसँग समन्वय गरी मतदान सम्पन्न भएपछि मतदान केन्द्रबाट सुरक्षितरुपमा मतपेटिका मतगणनास्थलमा ल्याउने व्यवस्था मिलाउनु पर्नेछ र निर्वाचन अधिकृतले यसरी संकलन भएका मतपेटिका मतदान अधिकृतबाट बुझी सुरक्षित रुपमा राख्ने व्यवस्था मिलाउनु पर्नेछ,’ निर्देशिकामा भनिएको छ।
यसरी, मतदान केन्द्रबाट मतगणनास्थलमा मतपेटिका ल्याउँदा अनिवार्य रुपमा सुरक्षाकर्मीको सुरक्षागस्ती (स्कर्टीङ) गरी सुरक्षित तवरले ल्याउन प्रमुख जिल्ला अधिकारीले निर्वाचन अधिकृतसँग समन्वय गरी विशेष प्रबन्ध मिलाउन भनिएको छ।
यस्तै, सोही निर्देशिकाको दफा १९ मा प्रतिनिधि सभा सदस्य तथा प्रदेश सभा निर्वाचनको मतगणना गर्दाको चरणबारे व्यवस्था गरिएको छ। त्यसका लागि मतगणनास्थलमा मतपेटिका आएपछि मतगणना कार्य सुरु गर्नु अगावै उम्मेदवार, निजका प्रतिनिधि वा दलको प्रतिनिधिको बैठक डाकी आवश्यक छलफलसमेत गरी मतगणनासम्बन्धी कानुनी व्यवस्थाका बारेमा जानकारी गराउने एवं मतगणना कार्यलाई सहज बनाउन सकारात्मक वातावरण सिर्जना गर्नेबारे व्यवस्था गरिएको छ।
त्यस्तै, सोही दफामा मतगणनासम्बन्धी सम्पूर्ण फाराम, मुचुल्कालगायतका कागजात तयार गरी अभिलेख राख्नेबारे व्यवस्था उल्लेख गरिएको छ।
को–को बस्न पाउँछन् मतगणनास्थलमा?
पहिलो हुने निर्वाचित हुने निर्वाचन प्रणाली (प्रत्यक्ष) बमोजिम हुने निर्वाचनको मतगणनाको लागि उम्मेदवार वा निजको एकजना निर्वाचन प्रतिनिधि वा मतगणना प्रतिनिधि हुने व्यवस्था छ।
त्यस्तै, समानुपातिक निर्वाचन प्रणाली बमोजिम हुने निर्वाचनको मतगणनाको लागि दलको एकजना निर्वाचन प्रतिनिधि वा मतगणना प्रतिनिधि बस्न पाउने कानुनी व्यवस्था छ।
यसैगरी मतगणनाको काममा खटिएका कर्मचारी, आयोगबाट अनुगमन वा अन्य प्रयोजनको लागि खटिएका पदाधिकारी वा कर्मचारी, आयोगबाट अनुमति प्राप्त स्वदेशी तथा विदेशी पर्यवेक्षक, सुरक्षाको लागि खटिएका कर्मचारी, र आयोग वा निर्वाचन अधिकृतबाट अनुमति पाएका व्यक्तिहरुमात्र मतगणना स्थलमा बस्न पाउँछन्।
कस्तो अवस्थामा स्थगित हुन्छ मतगणना?
मतगणनाको काम समाप्त हुनुभन्दा पहिले सो मतगणनाको कार्य लगातार जारी राख्न नसक्ने काबु बाहिरको परिस्थिति सिर्जना भएमा निर्वाचन अधिकृतले मतगणना समाप्त हुनुभन्दा पहिले सो मतगणना कार्य स्थगित गर्न सक्ने व्यवस्था निर्देशिकामा गरिएको छ।
मत बराबर भएमा के गर्ने?
सम्बन्धित निर्वाचन क्षेत्रमा मतदान भएको सबै मतदान केन्द्रको मतपत्र मतगणना कार्य समाप्त भएपछि पहिलो हुने निर्वाचित हुने निर्वाचन प्रणाली बमोजिमको निर्वाचनमा दुई वा दुई भन्दा बढी उम्मेदवारले प्राप्त गरेको सदर मत बराबर भई निर्वाचित उम्मेदवार छुट्याउन नसकिने भएमा निर्वाचन अधिकृतले त्यसरी बराबर मत पाउने उम्मेदवारहरूबीच गोला हाली निर्णय गर्नुपर्नेछ।
नतिजा घोषणाः
पहिलो हुने निर्वाचित हुने निर्वाचन (प्रत्यक्ष) प्रणाली बमोजिमको निर्वाचनको हकमा सबैभन्दा बढी सदर मत पाउने उम्मेदवार निर्वाचित भएको प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचन तथा प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचन निर्देशिका, २०७४ को अनुसूची–८१ बमोजिमको घोषणा तयार गरी एकप्रति आफ्नो कार्यालयमा प्रकाशन गरी एक प्रति आयोगमा पठाउनु पर्ने व्यवस्था छ।
निर्देशिकाले उल्लेख गरेको उक्त व्यवस्थालाई पूर्ण गरेर आयोगले ८ दिनभित्र सम्पूर्ण नतिजा सार्वजनिक गर्ने तयारी गरेको छ। त्यस्तै, मंसिर २२ गतेसम्ममा सपूर्ण प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्ने आयोगको तयारी रहेको प्रमुख आयुक्त थपलियाले बताएका छन्।
सम्पूर्ण मतगणना ८ दिनभित्रमा सक्ने तयारी छ। मंसिर २२ गतेभित्र अन्तिम प्रतिवेदन तयारी गर्नेगरी आयोगको रणनीति बनेको छ,’ आयुक्त थपलियाले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1750933374.png)
-1749826086.png)
