यतिबेला आमनिर्वाचनको प्रतीक्षा छ। निर्वाचनको सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको निर्वाचन आयोगको भनाइ छ। आइतबार (मंसिर ४ गते) हुने निर्वाचनले प्रत्यक्ष र समानुपातिक गरी प्रतिनिधि सभाका २७५ र ७ वटा प्रदेश सभाका ५५० सदस्यको छिनोफानो गर्नेछ। र मुलुकको आगामी दिनको पनि संकेत गर्नेछ। यतिबेला सबैको ध्यान मतदाताको विवेक प्रयोगमा छ। त्यसैले मतदातालाई शक्तिशाली ठानिने समयमा हामी आइपुगेका छौँ। त्यो शक्ति प्रयोगमा विवेक हाबी भयो भने हाम्रो आगामी दिनहरु पक्कै पनि सहज हुँदै जानेछन्।
मतमार्फत् आफ्नो सार्वभौमिकता आफ्ना जनप्रतिनिधिहरुलाई हस्तान्तरण गर्ने यो अवसरको सदुपयोग गर्नु सबैको दायित्व हो। त्यसका लागि मतदातालाई मताधिकार प्रयोग गर्दैगर्दा निर्धक्क र सचेत हुन तथा अन्य सरोकारवालाहरुलाई त्यस खालको वातावरण तयार गर्न भूमिका खेल्न नेपाल लाइभ आग्रह गर्छ। अर्कोतिर, बढीभन्दा बढी मतदातालाई मतदान प्रक्रियामा सहभागी बनाउन र उनीहरुलाई उम्मेदवार तथा दलका घोषित नीति र अजेन्डाले बाहेक अन्य क्षणिक विषयले प्रभावित नबनाओस् भन्ने सुनिश्चितता होस् भन्ने हाम्रो अपेक्षा छ।
मुलुकमा गएको स्थानीय निर्वाचनदेखि नै परिवर्तनको हावा चलेको सञ्चार माध्यमहरुले रिपोर्ट गर्दै आएका थिए। तर आफैं नयाँ पुस्तालाई नेतृत्व हस्तान्तरण गर्नुपर्ने दबाबमा रहेको नेतृत्वले परिवर्तनको त्यो चाहनालाई आत्मसात् गर्न सकेको देखिएन। टिकट वितरण गर्दा आफ्नो कार्यशैलीमाथि कुनै पनि प्रश्न नउठाउने समर्थकहरुलाई प्राथमिकता दिइयो। त्यसैले यो निर्वाचनले केही स्थानमा अनपेक्षित नतिजा पनि प्रदर्शन गर्न सक्छ। तर मुलुक सञ्चालन गर्ने भनेको प्रमुख दलहरुकै जिम्मेवारी हो र त्यसको लागि दलहरुभित्र आन्तरिक लोकतन्त्रको अभ्यासलाई बलियो बनाउनुको विकल्प छैन।
नयाँ संविधान जारी भएपछि दोस्रोपटक निर्वाचन हुन लागेको हो। त्यसैले हामीसँग संविधानको कार्यान्वयनलाई अझै बढी सहज बनाउनुपर्ने र विगतका अनुभवबाट सिक्नुपर्ने दायित्व छ। किनकि, मतदान मतादाता स्वयं र मुलुकको भविष्यको मार्गचित्र पनि हो। त्यसैले हाम्रो मतदानमा विगतको अनुभव र भविष्यको अपेक्षा प्रतिबिम्बित हुन सक्यो भने मात्र यो निर्वाचन सार्थक हुनसक्छ।
२०७४ को निर्वाचनमा व्यक्त जनादेशको सम्मान हुन सक्यो कि सकेन? २०७४ मा जुन वाचालाई विश्वास गरिएको थियो र जस्ता अपेक्षा राखिएको थियो, ती पूरा भए कि भएनन् वा पूरा गराउने प्रयत्न भए कि भएनन्? निर्वाचनमा विजयी भएर सदनमा पुग्नेहरुले मतदाताको आवाजलाई त्यहाँ सुनाए कि सुनाएनन्? ती मतदाताका प्रतिनिधि बने कि आफूलाई विशिष्ट प्राणीको रुपमा प्रस्तुत गरे? यसबीच कोरोना महामारीको अप्ठ्यारो समयमा ती मतदाताका लागि बोले कि बोलेनन्? जितेर जाने सांसदको भूमिका कस्तो रह्यो, जिताएर पठाएका सांसद सम्मिलित दलको भूमिका कस्तो रह्यो? ५ वर्षअघि गरेको आफ्नै वाचाप्रति को इमानदार भयो, को भएन? सदनमा को नियमित रह्यो, कानुन निर्माणमा को सक्रिय रह्यो? कुन दलले कस्ता नीति निर्माणमा कस्तो भूमिका खेल्यो? मतदानअघि आम मानिसले विचार गर्नुपर्ने सवाल यिनै हुन्।
त्यस्तै, जितेर जानेहरुले संविधानको कार्यान्वयनमा भूमिका खेले कि यसलाई धक्का दिए? प्रतिनिधि सभाको सहज सञ्चालन र यसको प्रभावकारी भूमिकाका लागि सहयोगी भए कि बलमिच्याइँद्वारा यसलाई पंगु बनाउन भूमिका खेले? सिधै भन्दा, सर्वोच्च अदालतले नै असंवैधानिक ठहर गरिदिएको दुई पटकको प्रतिनिधि सभा विघटनका बेलामा कुन सांसदको भूमिका के थियो? ती जनताको सर्वोच्च संस्थाको बचाउ र त्यसको प्रभावकारी उपस्थितिको पक्षमा थिए कि सत्तासीनको तालमा नाच्दै थिए? कस्ता उम्मेदवारलाई पुन: सांसद बनाउँदा यो संविधान र प्रणालीको रक्षा हुन सक्छ? कस्तालाई पराजित गर्दा यो संविधानमाथिको खतरा टर्छ? को उम्मेदवार समयको गतिलाई तीव्रताका साथ अगाडि बढाउन प्रयत्नमा प्रतिबद्ध छ, को उम्मेदवार पछाडि फर्काउने जिद्दी गरिरहेको छ? को आफ्ना व्यवसाय र संलग्न पेसाको हित सुरक्षितका लागि सांसद बन्न खोज्दैछ, को नागरिकको बृहत्तर हितको लागि समर्पित छ? मतदानअघि मतदाताले ख्याल गर्नसक्ने विषय यी पनि हुनसक्छन्। जसले उम्मेदवार चयनमा सहजता प्रदान गरोस्।
मतदानका समयमा विगतप्रति मात्रै होइन, भविष्यप्रति पनि दृष्टि पुर्याकउनु जरुरी छ। खासगरी हाम्रा विकास र समृद्धिका लक्ष्यका सारथि खोज्नुपर्ने समय हो यो। कस्ता पार्टी र उम्मेदवारहरुलाई जिताउँदा हाम्रा संविधानले तोकेका लक्ष्य र आम नागरिकका सामूहिक अपेक्षा पूरा हुन्छन्? कुन पार्टी र उम्मेदवार त्यसका लागि सहयोगी बन्न सक्छन्? कसले आम मानिसका प्रश्नलाई सदनमा पुर्याउँछन्? निश्चित स्वार्थी समूहका फाइदामा ल्याइने नीतिका विरुद्धमा को बोल्छन्? आम जनताको हितका लागि ल्याउनैपर्ने नीतिका लागि को प्रतिबद्ध भएर लाग्छन्? यस्ता सवालमा घोत्लिन र उम्मेदवारहरुको परख गर्न सकियो भने मात्रै हाम्रो मतको सदुपयोग हुन जान्छ। र आगामी ५ वर्ष हामीले पछुतोमा बिताउनुपर्ने छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749826086.png)
