ललितपुर- सीताराम हाछेथु प्रहरी सेवामा हुँदा जहाँ पुग्थे, त्यहाँ केही न केही सम्झना छाडेर फर्किन्थे। प्राप्त जिम्मेवारीलाई मन वचनदेखि पालना गर्नसक्ने प्रहरी अधिकारीको पहिचान बनाएर सेवानिवृत्त भए।
अहिले उनी ललितपुर महानगर प्रहरी प्रमुखका रुपमा कार्यरत छन्। त्यहाँ पनि उनी त्यसैगरी सक्रिय छन्। नगरलाई सुन्दर, शान्त, सफा र स्वस्थ राख्न लागिपरेका छन्। त्यसमा उनको विशेष ध्यान सूर्तिजन्य पदार्थको सेवन नियन्त्रणमा छ।
नगरभित्रका सूर्तिजन्य पदार्थ निषेधित क्षेत्रलाई नियमन गर्ने र कानुन पालना गराउने मात्रै होइन, यसको असरबारे जनचेतना जगाउन उनले आफूलाई समर्पित गरेका छन्। यही कर्मका लागि उनलाई धूम्रपान नियन्त्रण दिवसको पूर्वसन्ध्यामा यही क्षेत्रमा कार्यरत संस्था एक्सन नेपालले सम्मानित गर्यो।
सम्मानित भएपछि उनले धूम्रपानविरुद्ध आफू लागिपर्नुको अनुभूति सुनाए। उनको अनुभूति प्रेम थियो, वियोग थियो, संघर्ष थियो र सफलता पनि सुनाए। सुरु उनले प्रेमबाट गरे। उनले आफ्नी तत्कालीन प्रेमिका र हालकी श्रीमती बिजु प्रधानसँग जीवनयात्राको एउटै कारण 'नो स्मोकिङ' रहेको बताए।
अनुभूति सुनाउने क्रममा उनले भने, 'म २१ वर्षकै हुँदा मभन्दा दुई वर्ष जेठी बिजुसँग प्रेम भयो। उनका परिवाले विवाह गरिदिन मान्नुभएन।' बिजुलाई परिवारका सदस्यको प्रश्न थियो, 'आफू भन्दा कान्छो छ। कामकाज केही छैन। किन विवाह गर्न खोजेकी?'
बिजुले परिवालाई दिएको उत्तर थियो- ऊ चुरोट, रक्सी खाँदैन।
पछि उनीहरुले भागेर विवाह गरे। विवाहको रहर २५औं वैवाहिक वर्षगाँठका अवसरमा पूरा गरे। उनले श्रीमती बिजु प्रधानसँग परम्परागत शैलीमा पुनः विवाह गरेका थिए। हाछेथुले बाजागाजाका साथ स्वयम्बरदेखि सिन्दुर लगाइदिने कामसम्म गरेर पुरानो रहर मेटाए।
आफ्ना समवयीहरु चुरोटको कुलतमा भासिसकेको त्यो समयमा उनी ओभानो हुनुको कारण भने 'परिवार वियोग' थियो। भलै पछि त्यसले प्रेममा काम गर्यो। उनले अनुभूति सुनाए, 'हामी भक्तपुरको सानो घरमा बस्थ्यौं। घरमा हावा सजिलै आवातजावत गर्ने अवस्था थियो। बुवा चेनस्मोकर हुनुहुन्थ्यो। बुवाको उक्त कुलतले आमा र बुवा नै अकालमा बित्नुभयो।'
त्यसपछि उनले कहिल्यै धूम्रपान नगर्ने प्रण गरे। अरुलाई पनि नगर्न प्रेरित गर्न थाले। प्रहरी निरीक्षकबाट अवकाश प्राप्त गरेपछि उनी ललितपुर महानगर प्रहरी प्रमुख बने। त्यहाँ उनले सूर्तिजन्य पदार्थको नियन्त्रणमा अझ सक्रिय रुपमा लागिपर्ने बताएका छन्।
उनले हालसालै मात्रै दायाँ हातमा 'नो स्मोकिङ' ट्याटु खोपाएका छन्। त्यसले आफूसँग हात मिलाउन आउनेलाई सजग गराउने उनको बुझाइ छ। सोमबार एक कार्यक्रममा उनले ट्याटु देखाउँदै भने, 'मैले यो ट्याटु खोपाएर गएपछि सुरुमा बुढीले के रहर हो भनेर ठुस्स परिन्। पछि नो स्मोकिङ लेखिएको देखेपछि खुशी भइन्।'
सूर्तिजन्य पदार्थका सन्दर्भमा ललितपुरमा कानुनको पूर्ण पालना गराउने उनले बताएका छन्। ललितपुर महानगरपालिकाका प्रमुख (मेयर) चिरीबाबु महर्जन पनि सूर्तिजन्य पदार्थको नियन्त्रणमा सकारात्मक भएकाले उनलाई अझ सहज भएको छ।
महर्जनले सूर्तिजन्य पदार्थ नियन्त्रणका लागि यसपल्ट त बजेट नै छुट्याइने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेका छन्। सूर्तिजन्य पदार्थरहित दिवसको अवसरमा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय, ललितपुर महानगरपालिका, द युनियन, स्वास्थ्य पत्रकार मञ्च र एक्सन नेपालले आयोजना गरेको कार्यक्रममा प्रमुख महर्जनले सूर्तिजन्य पदार्थको नियन्त्रणका लागि कार्यक्रम बनाइने र बजेट छुट्याइने बताएका हुन्।
हाल ललितपुरको चार वटा क्षेत्रलाई धूम्रपान निषेधित क्षेत्र घोषणा गरिएको उनले जानकारी दिए। पाटन दरबार स्क्वायर, जावलाखेलको पार्क, लगनखेल र महानगरको क्षेत्र पुल्चोकलाई धूम्रपान निषेधित क्षेत्र घोषणा गरिएको छ। योसँगै ललितपुरको अन्य क्षेत्रहरुलाई पनि धूम्रपान निषेधित क्षेत्र घोषणा गर्दै जाने प्रमुख महर्जनको प्रतिवद्धता छ।
नगर प्रहरी र जनप्रतिनिधिसहित सूर्तिजन्य पदार्थ सेवन नगरिदिन आग्रहसहित ललितपुर महानगरपालिका भित्रका घर–घरमा पुग्ने उनले बताए।
‘ऐन आएर मात्र हुँदैन। कार्यान्वयन गर्नुपर्छ। सुरुमै ठूलो उपलब्धि हासिल गर्न नसकेपनि सानोबाट सुरु गर्छौं। यसरी नै हामी अघि बढ्छौँ,’ उनले भने, ‘चुरोट, सूर्तिजन्य पदार्थ नखाइदिनुहोस् भनेर आग्रह गर्दै घर–घरमा पुग्नेछौँ। यो काम सहज होइन। तर हामी गर्छौं।’
ललितपुर महानगरपालिकाका नगर प्रहरी प्रमुख सीताराम हाछेथुले घर–घरमा पुग्ने अभियान मंगलबारदेखि नै सुरु हुने जानकारी दिए। यसका लागि पाँच जना नगर प्रहरी खटाइने बताएका छन्। गाडीमा स्टिकर टास्ने अभियान समेत चलाउने भएका छन्। त्यसका लागि एक लाख स्टिकर बनाइसकेको हाछेथु बताउँछन्।
स्टिकरमा लेखिएको छ- आज म जलिरहेको छु तपाईंका कारणले, भोलि तपाईं जलिरहनु हुनेछ मेरो कारणले।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।