सुर्खेत– चालु आर्थिक वर्षको सात महिनामा सुर्खेतमा काठ तस्करीमा संलग्न २६ जना पक्राउ परे। गत साउनदेखि फागुनसम्मको अवधिमा पक्राउ परेका उनीहरुलाई जिल्ला वन कार्यालय सुर्खेतले अदालतमा मुद्दा चलाइरहेको छ।
पक्राउ परेका २६ जनासहित जिल्ला वन कार्यालयले ६ सय १७ थान काठ पनि बरामद गरेको छ। जसमा तीन सय १७ क्युफिट चिरान र दुई सय नौ दशमलब ७२ क्युफिट गोलिया काठ रहेको छ। त्यसैगरी काठ ओसारपसारमा प्रयोग भएका पाँच वटा सवारीसाधन पनि नियन्त्रणमा लिइएको वन कार्यालय सुर्खेतले जानकारी दिएको थियो।
यो तथ्यांकले जिल्लामा अवैधरुपमा काठ तस्करी भइरहेको देखाउँछ। जिल्लाका सामुदायिक वनबाट इजाजतबिना वन पैदावार र चिरान काठ ओसारपसार हुने गरेको वन कार्यालयको भनाइ छ।
घर निर्माणले बढायो तस्करी
कर्णाली प्रदेशको राजधानी भएसँगै वीरेन्द्रनगरमा घर निर्माण गर्ने क्रम बढेको छ। सहज रुपमा काठ नपाइने भएपछि अवैध बाटोबाट काठ भित्रिने गरेको कार्यालय नै जनाउँछ। घर निर्माण गर्नेहरूको संख्या बढेपछि जिल्लामा अवैधरूपमा काठ तस्करी पनि बढेको हो। वीरेन्द्रनगरमा काठको माग बढेपछि तस्करहरूले जिल्लाको ग्रामीण क्षेत्रबाट वीरेन्द्रनगरमा काठ भित्र्याउने गरेका छन्।
तस्करसँग सस्तो मूल्यमा पाइने भएकाले पनि उपभोक्ताले तस्करसँग नै काठ खरिद गर्ने गरेका छन्। बजारमा माग बढेपछि तस्करहरूले रातको समयमा विभिन्न नाकाबाट काठ वीरेन्द्रनगर भित्र्याउने र वीरेन्द्रनगरबाट बाह्य जिल्लासम्म पैठारी हुने गरेको छ। जिल्ला वन कार्यालयका कर्मचारी र प्रहरीले बेलाबेलामा काठ तस्करीमा संलग्नहरुलाई पक्राउ गरे पनि यो क्रम भने रोकिएको छैन। तस्करहरुले सवारीसाधनमा लुकाएर काठ भित्र्याउने गरेको प्रहरीको भनाइ छ। जसले गर्दा पछिल्लो समय वीरेन्द्रनगरमा काठ तस्करी बढ्दै गएको छ।
जिल्ला वन कार्यालयले नै वीरेन्द्रनगरमा घर बनाउने क्रम बढेको र केही हदसम्म काठ तस्करी पनि बढेको जनाएको छ। जिल्ला वन अधिकृत हेमराज विष्टले प्रदेश राजधानी भएकाले पनि वीरेन्द्रनगरमा काठको माग बढेको बताए। नगरमा बढ्दो बसाइँसराइका कारण पनि काठ तस्करी बढेको उनी बताउँछन्।
‘कर्णाली प्रदेशको राजधानी बनेपछि अत्यधिक घर निर्माण भइरहेका छन्’, उनले भने, ‘वैधानिक रूपमा किन्दा महँगो पर्ने भएकाले पनि अवैधानिक रूपमा काठको प्रयोग हुने गरेको छ।’
मुख्य तीन नाकामा निगरानी
जिल्ला वन अधिकृत हेमराज विष्ट मुख्य गरी जिल्लाका तीन वटा नाकाबाट वीरेन्दनगरमा काठ भित्रिने गरेको बताउँछन्। उनका अनुसार वीरेन्द्रनगरका पूर्वीक्षेत्र धुलियाविट, पश्चिमको बांगेसिमल र सानो सुर्खेत नाकाबाट अवैधरूपमा काठ भित्रिने गरेको छ। यी नाकाबाट बढी मात्रामा काठ तस्करी हुने गरेको पाइएपछि त्यहाँ वन कार्यालयले पनि निगरानी बढाएको छ।
उनका अनुसार वन कर्मचारी र प्रहरी सक्रिय भएका कारण तस्करहरू पनि पक्राउ पर्न थालेको छन्। अवैध रूपमा काठ भित्रिने नाकामा वन कर्मचारी र सुरक्षाकर्मीले गस्ती बढाएका छन्। अवैध रूपमा भइरहेको काठ तस्करी रोक्नका लागि आफूहरू सक्रिय भएको भन्दै कार्यालयले तस्करी नियन्त्रणका लागि प्रयास जारी रहेको जनाएको छ। वन संरक्षण र काठ तस्करी रोक्न कार्यालयले विभिन्न रणनीति अपनाएको छ। सम्भावित नाकाहरुमा रातको समयमा पनि गस्ती गर्ने गरिएको अधिकृत विष्टले जानकारी दिए।
अभावले तस्करी
जिल्लामा माग अनुसार काठ उपलब्ध नभएकाले पनि तस्करी बढेको वन कार्यालयको बुझाइ छ। जिल्लामा उत्पादित काठ टेन्डरमार्फत बाह्य जिल्लाहरुमा पुग्ने गरेको छ। तर, जिल्लाभित्रै भने उपभोक्ताले आवश्यकता परेको समयमा सहजरुपमा काठ प्राप्त गर्न सकिरहेका छैनन्। जसले गर्दा अवैध बाटोबाट तस्करहरुसँग काठ खरिद गरिरहेका छन्।
अब सामुदायिक वनबाट काठको चोरी निकासी रोक्न जिल्ला वनले विशेष अभियान थाल्ने भएको छ। अवैधानिक काठ तस्करीलाई रोक्न आपूर्ति समितिले सहुलियतमा वितरण गर्ने भएको हो। अवैधानिक रूपमा काठ तस्कर हुने क्रम न्यूनीकरण गर्न वन कार्यालयले काठ वितरण थाल्ने जनाएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।