राजविराज– पावर ट्रान्सफर्मर पड्किएपछि सप्तरीको विद्युत् सेवा प्रभावित भएको छ। नियमित प्रयोग रहेका दुई मध्ये एउटा पावर ट्रान्सफर्मर पड्किएपछि जिल्लाभरि नै चार दिनदेखि विद्युत् अनियमित भएको हो।
सप्तरी सदरमुकाम राजविराज र अन्य क्षेत्रको विद्युत् आपूर्तिका लागि दुई वटा पावर ट्रान्सफर्मर प्रयोगमा थिए। त्यसमध्ये सदरमुकाम राजविराजका लागि प्रयोग भइरहेको ट्रान्सफर्मर गत शुक्रबार राति पड्किएको नेपाल विद्युत् प्राधिकरण वितरण केन्द्र राजविराजले जनाएको छ।
ट्रान्सफर्मर मर्मतका लागि भइरहेको प्रयास असफल भएपछि एउटै ट्रान्सफर्मरबाट जिल्लाभर आपूर्ति गर्नुपरेकाले विद्युत् अनियमित भएको केन्द्र प्रमुख चन्द्रनारायण साहले बताए। समस्याबारे क्षेत्रीय कार्यालय जनकपुरमा जानकारी गराइसकिएको र मंगलबार प्राविधिक टोली आएर ट्रान्सफर्मरको समस्या पत्ता लगाउने उनले बताए।
‘सकिने भए मर्मत गर्ने र नसकिने भए अर्को व्यवस्था नभएसम्मका लागि लोडसेडिङको तालिका सार्वजनिक गर्ने तयारीमा छौं’, साहले भने, ‘हामीले गर्न सक्ने सबै उपाय गरिसक्यौं, यो समस्या कति दिन चल्छ, भन्न सक्ने अवस्था छैन।’
भारतबाट आएको लाइन ओभरलोड भएर वा अत्यधिक चोरी भएर ट्रान्सफर्मर पड्किएको हुनसक्ने अनुमान छ। तर, ट्रान्सफर्मर कुन समस्याले पड्कियो भन्ने विषय पनि हालसम्म पत्ता लागेको छैन। केन्द्र प्रमुख साहले भने, ‘कारण जेसुकै भए पनि ट्रान्सफर्मरमा समस्या देखियो, जुन अहिलेसम्म पहिचान हुन सकेन।’

विद्युत् अनियमित भएपछि जिल्लाका कुल ६५ हजार उपभोक्ता प्रत्यक्ष मारमा परेका छन्। चार दिनदेखि लगातार विद्युत् अवरुद्ध भएपछि जनजीवन प्रभावित भएको स्थानीयहरु बताउँछन्। विद्युतबाट कारण चल्ने उद्योगधन्दा, सेलर मिल, काठका मिल पूर्णरुपमा प्रभावित छन् भने विद्युत् मार्फत खानेपानीको आपूर्ति भइरहेका आधा दर्जन स्थानका सर्वसाधारण पानीको समस्यामा छन्।
विद्युत् चोरी प्रमुख समस्या
विद्युत् ट्रान्सफर्मर जल्नु र पड्किनुमा चोरी प्रमुख समस्या रहेको कार्यालयले जनाएको छ। जिल्लाभरि रहेका कुल ५ सय ६५ ट्रान्सफर्मरमध्ये चोरीकै कारण अहिले पनि १५ वटा जलेको केन्द्र पुमख साह बताउँछन्। गाउँ मात्र नभई सदरमुकाममा समेत नाङ्गो तारबाट हुकिङ गरी विद्युत् चोरी गरेर प्रयोग गर्ने प्रवृत्तिले वास्तविक उपभोक्ता मारमा परेको उनी बताउँछन्।
‘सप्तरीमा सानका लागि पनि बिजुली चोरी गर्ने प्रवृत्ति छ’ उनले भने, ‘घरमा मिटर जडान गरेका धनाढ्यहरु पनि चोरीको बिजुली प्रयोग गरेर गाउँमा रवाफ देखाउँछन्।’
सप्तरीमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी विद्युत् चोरी भइरहेको उनले जानकारी दिए। हुकिङ गरी बत्ती बाल्नेदेखि फर्निचर उद्योग तथा कुटानी–पिसानीका मिलहरु समेत सञ्चालनमा आइरहेको भन्दै उनले हुकिङ गर्ने क्रममा ज्यानै जाने र अंगभंग हुनेगरी पटक–पटक भएका दुर्घटनापछि पनि सामान्य आर्थिक प्रलोभनमा परेर सर्वसाधारणहरु विद्युत् चोरी गर्ने काममा सरिक हुने गरेको बताए।
फितलो अनुगमन र कारबाही
चोरी नियन्त्रणका लागि कार्यालयले बेलाबखत अनुगमन तथा संलग्नलाई पक्राउ गरी कारबाही गर्ने गरे पनि प्रभाकारी हुन सकेको छैन।
कार्यालयले चालु आर्थिक वर्षमा मात्रै विद्युत् चोरीमा संलग्न ३ सय ९७ जनालाई नियन्त्रणमा लिई जरिवाना गरेको छ। पक्राउ परेकाहरुबाट २३ लाख ९२ हजार २५१ रुपैयाँ जरिवाना असुल भएको तर चोरी नियन्त्रण हुन नसकेको प्रमुख साह नै बताउँछन्।
मिटर बाइपास
हुकिङका साथै मिटर बाइपास गरी बिजुली चोरी गर्नेको संख्या पनि सप्तरीमा अधिक छ। वितरण केन्द्रले कारबाही गर्न नसकेपछि चैत २७ देखि बैसाख २ गतेसम्म केन्द्रबाटै खटिएको विशेष टोलीले सप्तरीका कुल १४ जनालाई मिटर बाइपास गरेको आरोपमा कारबाही गरेपछि यो समस्या बाहिर आएको हो।
१४ मध्ये १२ जनाले सो वापतको जरिवाना बुझाएका छन्। जरिवाना बुझाउनेहरुबाट कुल ११ लाख ७८ हजार ६ सय ७५ रुपैयाँ जरिवाना असुल भएको जनाइएको छ। संलग्नहरु १० जना सदरमुकाम राजविराज, १ जना हनुमाननगर र तीन जना रुपनी उपकेन्द्र अन्तर्गतका व्यक्तिहरु रहेको जनाइए पनि पहिचान गोप्य राखिएको छ।
बक्यौता डेढ करोड नाघ्यो
चोरी बाहेक सप्तरीमा महसुल नबुझाउनेको ग्राहको संख्या ४ सय ८७ छ। विद्युत् उपभोग गर्ने तर समयमा महसुल नबुझाउने ग्राहकका कारण बक्यौता रकम बढ्दै गएको कार्यालयले जनाएको छ। तथ्यांक अनुसार हाल १ करोड ६६ लाख २२ हजार ५ सय रुपैयाँ बक्यौता असुल गर्न बाँकी छ। जसमध्ये यस वर्ष मात्रै ४ सय ८७ जनाको लाइन काटिएको र उनीहरुबाट ८८ लाख ३ हजार ९४० रुपैया असुल गरिएको केन्द्र प्रमुख साहले बताए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।