काठमाडौं- प्लान्ट क्वारेन्टाइन तथा विषादी व्यवस्थापन केन्द्रले भारतबाट सलहका नयाँ र ठूला झुण्डहरु फेरि नेपाल प्रवेश गर्न सक्ने भन्दै सतर्क रहन भनेको छ। केन्द्रकाे पछिल्लो विवरणअनुसार हाल भारतको जयपुर र आग्राको बीचमा धौषा भन्ने स्थानमा रहेका ५ वटा सलहका झुण्डहरु करिब ५२५ हेक्टर क्षेत्रफलमा रहको र यी झुण्डहरु हावाको बहाबसँगै उत्तर पूर्वतर्फ गंगानगर, ग्वालीयर हुँदै ३ दिनमा अल्लाहबादसम्म पुग्ने पूर्वानुमान गरिएको छ।
यसैगरी राजस्थानको सिकर आसपासका क्षेत्रमा करिब ४०० हेक्टर क्षेत्रफलमा ५ वटा झुण्डहरु राजस्थानको चुरु हुँदै पूर्वमा उत्तर प्रदेशको साहजाहाँपुर तथा सीतापुरतर्फ अगाडि बढ्न सक्ने पूर्वानुमान रहेको छ। अनुकुल मौसम भएको अवस्थामा राजस्थानको मरुभूमि (पश्चिम)तर्फ जानुपर्ने यी परिपक्व हुँदै गरेका झुण्डहरु हावाको बहाबसँगै पूर्वतर्फ लाग्न सक्ने सम्भावना देखिएको छ। पानी परेको बेला तथा रातिमा चलायमान नहुने भएपनि हावाको बहाबसँगै स्थानान्तरण गर्न सक्ने भएकोले उक्त झुण्डहरु नेपाल प्रवेश गर्न सक्ने सम्भावनासमेत रहेको छ। यस सम्बन्धमा जल तथा मौसम विज्ञान विभागसँग सहकार्य गरी पूर्वानुमान तथा निगरानी गर्ने कार्य निरन्तर भइरहेको बताइएछ।
भारतको राजस्थानबाट दक्षिण पश्चिमी वायुको प्रभाव बढ्दै गएकोले राजस्थानमा रहेका सलहका झुण्डहरु भारतको हरियाणा, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश तथा छत्तिसगढतर्फ अगाडि बढ्न सक्ने प्रक्षेपण गरिएको छ। त्यसमध्येका केही झुण्डहरु केहि दिनमा नेपालमा समेत प्रवेश गर्न सक्ने सम्भावना रहेकोले विशेष गरी तराई तथा भित्रिमधेशका भूभागहरुमा विशेष सतर्कता अपनाउन तथा आवश्यक पूर्वतयारी गर्न केन्द्रले सूचना जारी गरेको हो।
संयुक्त राष्ट्र संघीय खाद्य तथा कृषि संगठन (एफएओ)का अनुसार अफ्रिकाको विशेष गरी सोमालियामा बसन्त ऋतुमा तयार भएका सलहका झुण्डहरु गर्मीयामको बंशवृद्धिका लागि भारत तथा पाकिस्तानतर्फ सर्ने प्रक्षेपण गरिएको छ। भारत पाकिस्तानको सीमाक्षेत्रमा बसन्त ऋतुमा तयार भएका सलहका झुण्डहरु भारतका पूर्वी तथा उत्तरी राज्यहरु हुँदै नेपालसम्म आइपुगेकोमा मनसुनको सुरुवातपछि राजस्थानतर्फ फर्किने प्रक्षेपण गरिएको छ। यी झुण्डहरु इरान तथा पाकिस्तान र अफ्रिकाबाट आएका झुण्डहरुमा मिसिइ राजस्थान र उत्तरी गुजरातमा बंशवृद्धि गरेर जुलाइको अन्ततिर फेरि नयाँ पुस्ताका झुण्डहरु तयार हुन सक्ने प्रक्षेपण गरिएको छ। यसमध्ये केही सलहका झुण्डहरु नेपालका समथर भूभाग र केही पहाडी क्षेत्रहरुसम्म पनि पुग्न सक्ने पूर्वानुमान एफएओको रहेको छ।
भारतको राजस्थानलगायतका विभिन्न स्थानमा रहेका सलहका झुण्डका केही अंशहरु अम्फान आँधीपछिको पश्चिमी वायुको सहारामा मध्य प्रदेश र महाराष्ट्रको पूर्वी भाग हुँदै उत्तर प्रदेश र विहारमा प्रवेश गरेका थिए।
असार ११ र १२ गते हावाको बहाबमा एकाएक आएको परिवर्तनका कारण मनसुनको सुरुवात भइसकेपछि पनि हावाको बहाब दक्षिणबाट उत्तर पूवतर्फ मोडिएकोले भारततर्फका सीमावर्ती जिल्लाहरु र्सलाही, बारा, पर्सा, रौतहट, मकवानपुर, रुपन्देही प्रवेश गरेका थिए । यस्तै असार १३ गते बिहान भारतको प्रतावगढ तथा वाराणसी आसपासमा आइपुगेको सलहको झुण्डबाट छुट्टएिर आएका केही सलहहरु र असार १४ गते लखनउ नजिक बाँसी जिल्लामा आइपुगेको सलहको झुण्डबाट छुट्टएिर आएको केही सलह कपिलवस्तुको बुद्धभूमि तथा कपिलवस्तु नगरपालिकामा र असार १५ गते भारतको सोहरतगढमा देखा परेको झुण्डको केही अंश रुपन्देही तथा सोही झुण्डको भारतको उत्तराखण्डतर्फ जाने क्रममा कैलाली तथा डडेल्धुराबाट समेत नेपालको भूभागमा प्रवेश गरेको थियो।
उक्त सलहको झुण्डहरु छरिएका र कम संख्यामा भएका र मौसम अनुकुल नभएकाले तुलनात्मक कम नोक्सानी गरेको देखिएको छ। हावाको बहाबसँगै उक्त झुण्डका अंशहरु तराई र मध्यपहाडका विभिन्न जिल्लाहरु विशेषगरी सिन्धुली, मकवानपुर, चितवन, रुपन्देही, कपिलवस्तु, पाल्पा, स्याङ्गजा, दाङ्ग, प्यूठान, रोल्पा, कास्की, कैलाली, डडेल्धुरा लगायतका जिल्लाहरुमा केही हजारदेखि केही लाखसम्मको संख्यामा देखापरेको र हाल उक्त झुण्डका सलहहरुको उपस्थिति नरहेको अवस्था छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।