काठमाडौं– रामेछापकी अम्बिका मोक्तानले रोजगार अनुमति प्रणाली (इपिएस) अन्तर्गत कोरिया जान सन् २०१७ भाषा परीक्षा पास गरिन्। कृषि क्षेत्रमा रोजगारीका लागि आवश्यक भाषा परीक्षामा उत्तीर्ण भएकी मोक्तान २ वर्षसम्म रोजगारदाताको छनोटमा भने पर्न सकिनन्।
‘२ वर्ष बितिसकेको थियो। कोरियाको भिसा नलाग्दा माया मारिसकेको थिएँ। भिसा त आयो तर फेरि जान पाइएन’ मोक्तान सुनाउँछिन्। उनको भिसा अवधि यही २९ जुलाईमा सकिँदैछ। तर उडान बन्द हुँदा उनी जान पाइनन्।
‘कोरिया जान ठिक्क परेकी थिएँ। कोरोनाले गर्दा रोकियो। झण्डै ३ वर्षपछि बल्लतल्ल लागेको भिसा सकिँदैछ। अब के गर्ने होला देशमै बसौं काम छैन’ उनी गुनासो गर्छिन्।
उनकै जस्तो समस्या सिन्धुपाल्चोककी निरा तामाङ र झापाकी सञ्जु लिम्बुको पनि छ। २०१७ मा इपिएसअन्तर्गत कृषि कामका लागि जान भाषा परीक्षा पास गरेर बसेका उनीहरुको वर्षौंदेखिको पर्खाइ र मेहनत माटोमा मिल्ने अवस्थामा पुगेको छ।
‘अब केही दिनमा भिसा अवधि सकिँदैछ। सरकारले हामीलाई अब कोरिया नपठाउने हो भने हाम्रो मेहनत खेर जान्छ’ सिन्धुपाल्चोककी निरा तामाङ सुनाउँछिन्।
बाराका विष्णु गौतम सन् २०१८ देखि कोरिया रोजगारीको पर्खाइमा छन्। उनी गत मार्चमा कोरिया गइसक्नुपर्ने थियो तर उनी कोरोनाका कारण जान पाएनन्।
बिदामा आएका पनि अड्किए
सरकारले बिदामा नेपाल आएर कोरोनाका कारण रोकिएका श्रमिकहरुलाई पुनः श्रम स्वीकृति दिन सुरु गरिसकेको छ। तर उडान निश्चित नहुँदा इपिएसअन्तर्गत रोजगारीमा गएर बिदामा आएका श्रमिकहरु कोरिया फर्कन सकेका छैनन्।
‘पहुँच हुने एकादुई कसरी गए? उडान छैन। म ४ महिनादेखि अड्किएको छु’ कोरियाबाट बिदामा आएका काभ्रेका आशिक बजगाईं सुनाउँछन्।
उनको ४ मार्चमा उडान तय भएको थियो तर कोरोनाका कारण उनी रोकिएका थिए।
‘मभन्दा अघिल्लो हप्तासम्म साथीहरू गइराख्नु भएको थियो। म जान पाइनँ। अब रोजगारदाताले बोलाए जान पाइन्छ। नबोलाए रोजगारी गयो’ बजगाईंले नेपाल लाइभलाई सुनाए।
कोरियाबाट बिदामा आएको अवस्थामा लकडाउनका कारण अड्किएका १ हजारभन्दा बढी इपिएसअन्तर्गतका श्रमिकहरु रहेको बताइएको छ। उनीहरुमध्ये कतिपय यसअघि चार्टर उडानमार्फत कोरिया गए पनि अझै केही अड्किएका छन्।
अब २ महिनासम्म कोरियाका लागि उडान खुल्ला नगरे ५ हजारले रोजगारी गुमाउने
लकडाउनका कारण उडान बन्द हुँदा कतिपय इपिएसअन्तर्गतका कतिपय युवाहरुको भिसा अवधि गुज्रिसकेको छ। एक महिनाभित्र ५ सयभन्दा बढी युवाहरुको भिसा अवधि गुज्रिँदैछ।
अब दुई महिनासम्म कोरियाका लागि उडान खुल्ला नगरे ५ हजारभन्दा बढी युवाहरुको मेहनत माटोमा मिल्ने अवस्था सिर्जना भएको भन्दै भिसा लागिसकेका तथा बिदामा फर्किएका युवाहरूले बुधबार आन्दोलन गरेका छन्।
कि आफूहरुलाई देशभित्रै रोजगारी दिलाउनुपर्ने होइन भने कोरिया पठाउनुपर्ने भन्दै बुधबार उनीहरु आन्दोलनमा उत्रिएका हुन्।
नेपाल सरकारले कोरिया सरकारसँग समन्वय गरेर तत्काल व्यवसायिक उडान खुल्ला गरी आफूहरुलाई कोरिया पठाउनुपर्ने उनीहरुको माग छ।
कोरियाली रोजगारी सुनिश्चितताका लागि आफूहरुले पटक पटक वैदेशिक रोजगार विभाग, इपिएश शाखा, श्रम तथा परराष्ट्र मन्त्रालय, कोरोना संकट व्यवस्थापन केन्द्रलगायत निकायमा पुगेपनि आफूहरुको गुनासो सुनुवाई नभएपछि आन्दोलनमा उत्रिन बाध्य हुनुपरेको उनीहरुको भनाइ छ।
असार ५ गते शुक्रबार कोरोना संकट व्यवस्थापन केन्द्र (सिसिएमसी)ले वैदेशिक रोजगारीमा रही बिदामा आएका तथा नयाँलाई पनि वैदेशिक रोजगारीमा जान दिने निर्णय गरेको थियो।
तर असार १५ गते बसेको मन्त्रीपरिषद्को बैठकले बिदामा आएर रोकिएका र भिसा अवधि नसकिएका श्रमिकहरुलाई मात्रै पुनः श्रम स्वीकृति दिने निर्णय गरेको छ।
अहिले बिदामा आएर अड्किएकाहरुलाई मात्रै पुनः श्रम स्वीकृति प्रदान गर्न थालिएको छ। नयाँका लागि वैदेशिक रोजगारी कहिले खुल्ने भन्ने निर्णय नभएको श्रम मन्त्रालयका प्रवक्ता सुमन घिमिरे बताउँछन्।
कोरियाली रोजगारी सुनिश्चित गर्ने सम्बन्धमा सरकारले सम्बन्धित मुलुकसँग समन्वय गर्न भने सकेको छैन।
‘शाखा प्रमुखको सरुवा भएको छ। यसबारे अहिले केही जानकारी छैन इपिएस शाखाका एक कर्मचारीले’ नेपाल लाइभसँग भने।
कोरोनाका कारण उडान बन्द हुँदा श्रमिकहरू रोजगारीका लागि कोरिया जान पाएका छैनन्। हजारौंको रोजगारी गुम्न सक्ने अवस्था देखिएको छ। यही भद्रगोल अवस्थामा सरकारले इपिएस शाखाका प्रमुख कृष्णप्रसाद खनालको सरुवा गरिदिएको छ। शाखा प्रमुखको पद पनि रिक्त छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
.jpg)
.jpg)
