काठमाडौं-अघिल्लो हप्ता केही स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिकै रोहबरमा तरकारी तथा फलफूल नष्ट गरेको विषय चर्चामा आयो। ट्रकका ट्रक तरकारी खाल्डोमा पुरिएका घटना बाहिरिएपछि सम्बन्धित मन्त्रालय विभाग र संसदीय समितिले समेत यस विषयमा चाँसो देखाए। अब उप्रान्त त्यस्तो काम नगर्न नगराउन निर्देशन दिए।
अहिले कोभिड १९ महामारीको नियन्त्रण तथा रोकथामका लागि विश्व नै संघर्षरत छ। सरुवा रोग भएका कारण एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा हावाका माध्यमबाट सजिलै सर्ने रोग भएपनि खाद्य वस्तुबाट यो रोग सर्छ वा सर्दैन भन्ने यकीन भइसकेको छैन। खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागका महानिर्देशक डा मतिना वैद्य जोशी तरकारी, फलफूल र अरु खाद्य सामग्रीको माध्यामबाट कोरोना भाइरस सरेको घटना अहिलेसम्म सार्वजनिक नभएको बताउँछिन्।
‘खाद्यान्नबाट कोरोना भाइरस सर्छ भनेर नष्ट गरेको भन्ने समाचारहरु आए। तर संक्रमितको प्रत्यक्ष सम्पर्कमा नआएको खाद्य सामग्रीबाट यो सर्दैन। त्यसका लागि केही सुरक्षा सावधानी भने अनिवार्य अपनाउनुपर्छ,’ उनले भनिन्।
त्यस्तै त्रिभुवन विश्वविद्यालय केन्द्रीय जैविक प्रविधि विभागका प्राध्यापक डा गंगा खरेल पनि कोभिड १९ रोग कोरोना भाइरस खाद्यान्नबाट सर्छ भन्ने विषयमा विश्वभरका डाक्टर तथा अनुसन्धानकर्ताहरुको एक मत नरहेको बताउँछन्। ‘यो श्वासप्रश्वास प्रणालीको माध्यमबाट बढी सर्ने रोग हो। तर खाद्यान्नबाट सर्छ/सर्दैन भनेर अहिले पनि विवाद (कन्ट्रोभर्सी) बाँकी छ,’ उनले भने। श्वासप्रश्वास प्रणालीबाट मानव शरीरमा प्रवेश गर्ने र यसले निश्चित अंगमा आक्रमण गर्ने भएका कारण कोरोना भाइरस नाक र मुखको प्रत्यक्ष सम्पर्कमा नआउँदा अरु माध्यमबाट नसर्ने उनको भनाइ छ।
त्यस्तै यो भाइरस मानव शरीरमा मात्रै बाँच्न र फैलनसक्ने भएका कारण अरु वस्तुमा भाइरसको संक्रमण भएपनि त्यसलाई केही सुरक्षाका विधिहरु अपनाएर संक्रमणरहित बनाउन सकिने वैद्य र खरेल दुवैको भनाइ छ। ‘कोरोना भाइरस प्लास्टिकमा तीन चार दिनसम्म बाँच्न सक्छ। अब हामीले तरकारी किन्दा प्रयोग भएको प्लास्टिकमा पनि भाइरसको संक्रमण छ भने त्यसबाट आफूमा कसरी संक्रमण रोक्ने भनेर ध्यान दिन जरुरी छ। सिधै श्वासप्रश्वास प्रकृयाबाट यो भाइरस शरीरमा छिरेको अवस्थामा बाहेक अरु तरिकाले संक्रमण हुन सक्दैन,’ उनले भने‚ ‘त्यसै कारण पटक पटक साबुन पानीले हात धुने, नाक र मुखतिर हातले नछुने, मास्कको प्रयोग गर्ने भनिएको हो।’
कोरोना भाइरसको संक्रमणपछि त्यसले पार्ने असरबाट बच्न अहिलेको अवस्थामा रोग प्रतिरोधी क्षमता विकास गर्नु महत्वपूर्ण र एकमात्र विकल्प भएकाले स्वस्थ र स्वच्छकर खानेकुराको प्रयोग तथा नियमित शारीरिक व्यायम गर्नुपर्ने सुझाव पनि वैद्य र खरेलले दिएका छन्। त्यस्तै खाद्यान्न सामग्रीहरु किनिसकेपछि केही दिन बाहिरै राख्ने वा मानव पहुँचभन्दा टाढै राख्ने र त्यसलाई तत्काल प्रयोग नगर्दा कोरोना भाइरस त्यस्ता सामानबाट मानिसमा सर्ने सम्भावना कम रहने उनीहरुको भनाइ छ। त्यस्तै ६५ डिग्री सेल्सियसभन्दा माथिको तापक्रममा पकाइएको खानामा पनि भाइरस नष्ट भइसक्ने हुनाले त्यसबाट संक्रमण हुँदैन। यद्यपि खाद्यान्न सामग्रीबाट यो भाइएरस सर्दै सर्दैन भन्ने कुरा प्रमाणित भने भई नसकेकाले आवश्यक सुरक्षा सावधानी अपनाउनुपर्ने देखिन्छ।
यहीबीच खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले आइतबार बाह्रौं खाद्य स्वच्छता दिवस २०७७ मनायो। ‘खाद्य पदार्थमा स्वच्छता, हामी सबैको प्रतिवद्धता’ भन्ने नाराका साथ खाद्य श्रृंखलाका विभिन्न चरणमा खाद्य पदार्थको स्वच्छता र गुणस्तर कसरी कायम राख्ने भनेर विभागले औपचारिक कार्यक्रमसमेत गरेको थियो।
विभागले खाद्य स्वच्छता दिवसको अवसर पारी संक्रामक रोग कोभिड १९ खाद्य पदार्थको माध्यमबाट संक्रमण भएको वैज्ञानिक तथ्य अहिलेसम्म फेला नपरेको हुँदा शारीरिक तथा मानसिक स्वास्थ्य कायम राख्ने तथा तथा कोभिड १९ जस्ता रोगसँग लड्न नियमित स्वच्छ र संतुलित आहारको भूमिका महत्वपूर्ण हुने सन्देश पनि प्रवाहित गरेको छ। त्यस्तै, खाद्य स्वच्छता र गुणस्तर नियमन अनुगमनका लागि विभाग तथा मातहतका कार्यालयहरुमा आकस्मिक निरीक्षण टोलीमार्फत बन्दाबन्दीका समयमा पनि निरन्तर अनुगमन र निरीक्षण भइरहेको विभागले जनाएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
