काठमाडौं - चालु आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा कृषि क्षेत्रको योगदान २ दशमलव ६ प्रतिशतमा खुम्चने अनुमान गरिएको छ। त्यस्तै यसवर्ष देशको कूल ग्राहस्थ उत्पादन (जिडिपी)मा कृषि क्षेत्रले २७ दशमलव ७ प्रतिशत योगदान पुर्याउने प्रक्षेपण सरकारले गरेको छ।
अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडाले मंगलबार संसदमा प्रस्तुत गरको चालु आर्थिक वर्षको आर्थिक सर्वेक्षणअनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा कृषि क्षेत्रको उत्पादन ५ दशमलव १ प्रतिशतले वृद्धि भएकोमा आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा यस क्षेत्रको वृद्धि २ दशमलव ६ प्रतिशतमा खुम्चने प्रक्षेपण गरिएको छ।
आर्थिक वर्ष २०६७/६८ मा कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा कृषि क्षेत्र (कृषि, वन र मत्स्यपालन) को योगदान ३७ दशमदव १ प्रतिशत रहेकोमा पछिल्लो १० अवधि अर्थात आर्थिक वर्ष २०७६/७७ सम्ममा आईपुग्दा यस्तो योगदान २७ दशमलव ७ प्रतिशत रहने अनुमान गरिएको छ। यद्यपि यो पछिल्लो दशकमा नेपालको कृषि क्षेत्रको उत्पादन औसत ३ दशकले २ प्रतिशतले बढेको छ।
कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा कृषि क्षेत्रको योगदान क्रमशः घट्दै गईरहेको भएतापनि आर्थिक वृद्धिमा कृषि क्षेत्रको योगदानमा भने उतारचढाव देखिएको छ। आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को आर्थिक वृद्धिमा यस क्षेत्रको योगदान २१ दशमलव २ प्रतिशत रहेकोमा चालु आर्थिक वर्षमा यस्तो योगदान ३२ दशमलव ७ प्रतिशत रहने ठानिएको छ।
प्रविधिको प्रयोग र व्यवसायिकता बढ्दै गएका कारण कृषि क्षेत्रमा जनसङ्ख्याको आबद्धता क्रमिकरूपमा घट्दै गइरहेको देखिएको छ। सन् २००८ को नेपाल श्रमशक्ति सर्वेक्षणअनुसार कृषि क्षेत्रमा आवद्ध जनसङ्ख्या ७३ दशमलव ९ प्रतिशत रहेकोमा सन् २०१८ मा यस्तो जनसङ्ख्या ६० दशमलव ४ प्रतिशत रहेको छ।
धानको उत्पादनमा आएको कमी र कोरोना रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि अवलम्बन गरिएका उपाय तथा आपूर्ति प्रणालीमा आएको असहज परिस्थितिको कारण तरकारी, मासु र दुग्ध उत्पादनमा असर परेको छ। तर यसवर्ष गहुँ, मकै तथा फलफूल बाली उत्पादनमा सामान्य वृद्धि हुने अनुमान छ।
आर्थिक वर्ष २०७६र७७ मा धान बालीको कुल उत्पादन ५५ लाख ५० हजार ८ सय ७८ मेट्रिक टन रहने प्रक्षेपण गरिएको छ। जसमध्ये सबैभन्दा बढी २५ दशमलव ६ प्रतिशत प्रदेश नंम्बर २ मा उत्पादन हुने अनुमान छ भने प्रदेश नम्बर १ र ५ मा कुल उत्पादनको क्रमशः २२ दशमलव ४ प्रतिशत र २१ दशमलव ४ प्रतिशत उत्पादन हुने अनुमान रहेको छ।
कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा कम कुल उत्पादनको २ दशमलव ४ प्रतिशत उत्पादन हुने देखिन्छ। प्रदेशगतरूपमा हेर्दा चालु आर्थिक वर्षमा धानको उत्पादन प्रदेश नंम्बर १, कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा गत आर्थिक वर्षको तुलनामा बढेको छ भने अन्य प्रदेशमा यसको उत्पादन घटेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।