गत मे २२ मा सगरमाथा आरोहणका क्रममा आरोहीको भिड। तस्बिर- निर्मल पुर्जा।

सोलुखुम्बु- शरद ऋतुमा देशका विभिन्न हिमाल आरोहण अनुमतिबाट अहिलेसम्म ६ करोड ४० लाख ८८ हजार ८४ रुपैयाँ रोयल्टी संकलन भएको छ। ६२ देशका १ हजार १ सय ६२ आरोहीबाट सो रोयल्टी संकलन भएको पर्यटन विभागले जनाएको छ।

विभागका अनुसार आरोहण अनुमति लिनेमा पुरुष ९ सय १५ जना र महिला २ सय ४७ जना रहेका छन्। आरोहीले शरद ऋतुमा विभिन्न ५० हिमाल आरोहणका लागि अनुमति लिएको पर्यटन विभागका नायब सुब्बा रामेश्वर निरौलाले जानकारी दिए। जसमध्ये सबैभन्दा बढी २७ समूहका ३ सय १६ जनाले आमादब्लम हिमालको आरोहण अनुमति लिएका छन्। जसबाट १ कारोड ४० लाख ३६ हजार ३ रुपैयाँ रोयल्टी संकलन भएको छ।

सबैभन्दा बढी रोयल्टी भने मनासलु हिमाल आरोहण अनुमतिबाट उठेको छ। मनासलुबाट मात्रै २ करोड ७० लाख ८५ हजार ६ रुपैयाँ रोयल्टी संकलन भएको निरौलाको भनाइ छ। मनासलु हिमाल आरोहणका लागि २७ समूहका २ सय ६४ जनाले अनुमति लिएका छन्।

त्यसैगरी धवलागिरि हिमाल आरोहणबाट ३२ लाख ८ हजार ५ रुपैयाँ रोयल्टी संकलन भएको छ। उक्त हिमाल आरोहणका लागि ३ समूहका ३१ जनाले अनुमति लिएका छन्। यता थापा पिक आरोहण अनुमतिबाट ११ लाख ८९ हजार ३ सय १२ रुपैयाँ संकलन भएको पर्यटन विभागले जनाएको छ।

वसन्त ऋतुमा आरोहीको भीड लाग्ने विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा आरोहणका लागि शरद ऋतुमा दुई समूहका १० जनाले अनुमति पाएका थिए। उनीहरुबाट सरकारले ६३ लाख ११ हजार ८ सय रुपैयाँ रोयल्टी संकलन गरेको छ। लामो समयपछि शरद ऋतुमा आरोहणका लागि गएको भए पनि उनीहरु सफल हुन नसकेको निरौलाको भनाइ छ। सगरमाथा आरोहण असफल भएपछि उनीहरु फर्किसकेका छन्।

शरद ऋतुमा आरोहणका लागि मौसम सामान्य अनुकूल हुने भए पनि उच्च गतिको हावाका कारण जोखिम हुने आरोहीको भनाइ छ। सगरमाथा आधार शिविरदेखि क्याम्प-१ सम्मको अति जोखिमयुक्त बाटो निर्माणको जिम्मा पाएको सगरमाथा प्रदूषण नियन्त्रण समिति (एसपिसिसी)का अध्यक्ष आङछिरिङ शेर्पाका अनुसार शरद ऋतुमा बाटो निर्माण गर्दा खर्च बढी लाग्छ। त्यसैले यो समयमा आरोही समूहले नै बाटो निर्माण गर्दै जानुपर्ने हुन्छ।

वसन्त ऋतुमा ६ सय अमेरिकी डलरमा क्याम्प-१ सम्मको बाटो बनाउन सकिने भए पनि शरद ऋतुमा कम्तीमा २५ हजार अमेरिकी डलर लाग्ने समितिले जनाएको छ।

नेपाल सरकारले समेत शरद ऋतुमा आरोहणलाई प्राथमिकता दिएको पाइँदैन। यस याममा आरोहणका लागि आवश्यक पूर्वाधार तयार पार्न सरकारको ध्यान नगएको आरोही किताब सिं तामाङको भनाइ छ। रासस