भलिबलका ४ दृश्य : कमजोर खेल, महिला टिमको हुटिङ, विनोद र मानबहादुर

फिचर

काठमाडौं- पाँचौँ एभिसी एसियन सेन्ट्रल जोन भलिबलमा माल्दिभ्ससँग ३–० को सोझो सेटमा पराजित हुँदै नेपालको सेमिफाइनल पुग्ने बाटो बन्द भयो। घरेलु भूमिमा नेपाली टोलीको प्रदर्शन अपेक्षाभन्दा निकै कमजोर रह्यो।

यसैले खेलपछि नेपाली टिमका प्रशिक्षक हान अबिङले भने, ‘खेलाडीहरुको दिमाग कोर्टमा छँदै थिएन, उनीहरु कतै हराइरहेका जस्ता देखिन्थे। जब फोकस खेलमा हुँदैन र मन अन्त पुग्छ भने नतिजा त यस्तै हुन्छ, हाम्रो प्रदर्शन योभन्दा त राम्रो हुनुपर्ने हो।’

हुन पनि तीन वर्षअघि यस्तै प्रतियोगितामा माल्दिभ्सलाई नै हराएर कांस्य पदक जितेको नेपाल यसपटक घरेलु भूमिमा नै समूह चरणबाटै बाहिरियो। पहिलो खेलमा बलियो मानिएको कीर्गिस्तानसँगको हारपछि पनि खेलाडी र पदाधिकारीहरु समेत माल्दिभ्सलाई जित्नेमा ढुक्क देखिन्थे तर, त्यो हुन सकेन।

सैनिक शारीरिक तालिम तथा खेलकुद केन्द्र लगनखेलमा भएको खेलमा पहिलो सेटदेखि नै नेपालको पुरानो कमजोरी बल ‘रिसिभ’ राम्रो हुन सकेन। माल्दिभ्सको सर्भिसमा आएका कतिपय बल रिसिभ गर्दा नेटमा माल्दिभ्सकै लागि माइनस बल मिलिरहेको थियो। जसलाई माल्दिभ्सका खेलाडीले सजिलै नेपालको कोर्टमा गिराइरहेका थिए।

पहिलो सेटमा कुनै समय ८–३ ले पछि रहेको नेपाल ११–११ को बराबरीसम्म पनि पुगेको थियो। तर, पहिलो सेट २२–२५ ले गुमाउन पुग्यो। नेपाल दोस्रो सेटमा खेलमा फर्कने अपेक्षा गरिएको थियो। अपेक्षाअनुसार दोस्रो सेटमा केही सुधारहरु देखिएको पनि हो। चार अंकले अघि बढिसकेको नेपाल ११–११ को बराबरीसम्म झर्‍यो।

त्यही नै थियो जहाँ नेपाली टिम पुनः खस्कियो र दोस्रो सेट २१–२५ ले हार्न पुग्यो। तेस्रो सेटमा प्रशिक्षक अबिङले लगातार खेलाडी परिवर्तन गर्दै नयाँ प्रयोग गर्न खोजे पनि सफल हुन सकेनन्। तेस्रो सेटको सुरुदेखि नै पछि परेको नेपाल पहिलो दुई सेटमा भन्दा कमजोर बन्न पुग्यो र १४–२५ ले हार्‍यो।

प्रशिक्षक भन्छन्- सिक्दै जाने हो
नेपालको खेलमा रिसिभ मात्रै होइन मैत्रीपूर्ण खेलमा अफगानिस्तानलाई दुई खेल जित्दाको जस्तो न त सट ठाउँमा थियो न त प्लेसिङ नै मिलिरहेको थियो। यस्तो लाग्थ्यो, खचाखच दर्शकले भरिएको सैनिक कबर्ड हलमा चर्केको हुटिङमा उत्साहित हुनुको साटो खेलाडी दबाब महसुस गरिरहेका थिए।

‘हामीले पहिलो सेटमा ठिकै खेलेका हौँ तर दोस्रो सेटमा ८–४ ले अघि हुँदा पनि सम्हालिएर खेल्न सकेनौँ र गल्तीहरु दोहोर्‍याइरह्यौँ। टिम राम्रो हुन यस्ता खाले खेलहरु अझै धेरै खेल्दै अनुभव लिँदै जानुपर्छ’ हारपछि नेपाली टिमका प्रशिक्षक अबिङले भने।

उनी अघि भन्छन्, ‘लगातार दुई सेट हारेपछि नेपाली टिमले खेल छाडेको जस्तो देखियो। त्यस्तो गर्नु हुँदैन। २–० हुँदा त खेलमा फर्कने अवसर अझै रहन्छ नि, भलिबलमा तीन सेट जितेपछि खेल जितिन्छ भन्ने कुरा भुल्न भएन र हार मान्नु भएन। यस्तो फेरि नहोस् भन्ने लाग्छ।’

ब्लक र रिसिभ राम्रो नभएको स्वीकार गर्दै प्रशिक्षक अबिङ भन्छन्, ‘यसमा सुधार गर्नुको विकल्प छैन। एक या दुई गल्ती त ठिक छ तर लगातार पाँच गल्ती कसरी हुन्छ? ब्लकमा नेटमाथि राम्ररी हात बढाउने र रिसिभका बेला ध्यान लगाएर बस्ने नै सुधारको तरिका हो। यो खेलले हामीलाई धेरै कुरा सिकाएको छ। अब अवसरहरु अझै आउँदै जालान्। घरेलु दर्शकका सामु यसरी सिक्न पाउनु ठूलो कुरा हो।’

कप्तान भन्छन्- तयारी पुगेन
नेपाली टिमका कप्तान इमबहादुर मगर भने हारको कारण राम्ररी तयारी गर्न नपाउनु रहेको बताउँछन्। ‘हामीले दुई महिना राम्ररी अभ्यास गर्नु पर्ने हो तर त्यस्तो हुन सकेन। खेल हुन्छ भन्ने त पहिले नै थाहा थियो नि तर पनि तयारीका लागि कुनै कदम चालिएन,’ उनले भने।

खेलअघि माल्दिभ्ससँग हाम्रो मनोबल उच्च छ जितिन्छ भन्ने सोच थियो तर पनि खेलिसक्दा नतिजा उल्टो देखिनुमा आफूहरुको कमजोरी भन्दा माल्दिभ्सको बलियो पक्ष कारण रहेको इम बताउँछन्।

‘माल्दिभ्स अहिले धेरै नै राम्रो भइसकेको रहेछ। उनीहरु लगातार मैत्रीपूर्ण खेल खेल्ने र अभ्यास गर्ने गरिरहेका छन्। यहाँ आउनुअघि पनि उनीहरु श्रीलंकासँग मैत्रीपूर्ण खेल खेलेर आए। ६ महिनादेखि उनीहरु बाहिर बाहिर खेलिरहेका थिए। त्यसैले उनीहरुको पुराना अनुभवि खेलाडीले अझ राम्रो गरे’ खेलपछि कुरा गर्दै कप्तान इमले भने।

उनले अघि भने, ‘हामीले पनि नयाँ खेलाडी भन्दा सेट खेलाडी नै राखौँ भन्ने कुरा गरिरहेको थिएँ तर त्यो अनुसार हुन सकेन अभ्यासमा भएका प्रयोग खेलमा आउन पनि सकेन।’

आफूहरुले रिसिभ र ब्लकमा नै धेरै अंक गुमाएको स्वीकार्दै उनले अभ्यासमा ध्यान दिइएको जस्तो रिसिभ हुन नसकेको बताए। अब दक्षिण एसियाली खेलकुद सागका लागि राम्रो तयारी गरेर अगाडि बढ्नुपर्ने उनको भनाई छ।

महिला टिमको हुटिङ
अभ्यास खेलका बेला अफगानिस्तानसँगको खेलमा समेत ठूलो संख्यामा आएका दर्शकहरु समूह चरणको पहिलो खेलमा कीर्गिस्तानसँगको खेल हेर्न त अटाइनअटाई नै आएका थिए। माल्दिभ्सविरुद्धको सेमिफाइनल पुग्न महत्वपूर्ण खेलका बेला पनि दर्शकको उपस्थिति उल्लेख्य रह्यो। त्यसमा पनि विशेष नजरमा थिए, राष्ट्रिय महिला भलिबल टिमका खेलाडीहरु।

महिला खेलाडीहरु खेल सुरु हुन दुई घण्टा अगावै कबर्ड हलमा जम्मा भइसकेका थिए। जब नेपालको खेल सुरु भयो तब उनीहरु नेपाल... नेपाल भन्दै हुटिङ गर्न सुरु गरिहाले। उनीहरुको स्वरसँगै उपस्थित सयौँ दर्शकले नेपाल नेपालमा आवाज थपे।

अपेक्षाअनुसार खेल नहुँदा निराश हुँदै गएको कबर्ड हलमा यिनै महिला खेलाडीहरु हुन् जसले अन्तिमसम्म खेलाडीको हौसला मर्न दिएका थिएनन्। हुटिङ मात्रै होइन उनीहरु कोर्टमा रहेका खेलाडीहरुलाई कुन बेला के गर्ने भन्ने समेत चिच्याउँदै सिकाइरहेका देखिन्थे।

बोलेर खेल, बोलेर खेल। आत्तिनु हुँदैन। रिसिभ रिसिभ। रिसिभमा ध्यान देउ। हान्यो हान्यो जस्ता शब्दमार्फत उनीहरुले दिइरहेको हुटिङ माल्दिभ्सविरुद्धको खेलमा देखिएको सकारात्मक उर्जा थियो। तर हारपछि उनीहरुको अनुहारमा छाएको निराशा पहिलेको उत्साह छोपिदिन पर्याप्त भयो।

महिला राष्ट्रिय भलिबल टिमकी खेलाडी सरस्वती चौधरी हारपछि निराश हुँदै केही बोल्न सक्ने अवस्थामा पनि थिइनन्। ‘खै खेल कस्तो पो भयो के भन्नु म त’ उनले यही प्रतिक्रिया दिएको केही समयपछि भनिन्, ‘घरेलु मैदानमा यतिका दर्शकका साथ पाउँदा पनि खेल राम्रो भएन। खै के हो के हो, नरमाइलो लाग्यो। खेलाडीहरु नै ‘होपलेस’ देखिएका थिए।’

सम्हालिन नसकेका विनोद
एभिसी एसियन सेन्ट्रल जोन भलिबलमा प्रतिस्पर्धा गर्ने नेपाली टिमबाट अन्तिम समयमा अपोजिट स्पाइकर विशाल बिकसँगै बाहिरिएका खेलाडी हुन् लिवेरोमा खेल्ने बिनोद बहादुर चन्द।

माल्दिभ्सविरुद्धको खेल हेर्न विशाल उपस्थित नभए पनि विनोद खेल सुरु हुनै लाग्दा कर्भड हल छिरेका थिए। उनी छिर्दा बस्ने ठाउँ भरिइसकेकाले मिडियाका लागि छुट्याइएको नजिकैको खालि ठाउँमा बसेर खेल हेरिरहेका थिए।

कोर्टमा कुनै खेलाडीले गल्ती गर्दा टाउको झुकाउने उनी कसैले राम्रो स्पाइक गर्दा खुसीले तालि बजाइरहेका थिए। गल्ती नगर्न र नआत्तिकन खेल्न हौसला दिइरहेका थिए। सेन्टरमा रिसभमा को बस्नुपर्ने र रिसभ गर्दा के गर्नुपर्ने भन्ने सिकाइरहेका थिए। तर होहल्लामा उनको आवाज भने हराइरहेको थियो।

पहिलो सेट हार्दासम्म बिनोद उति आत्तिएका थिएनन्। नेपालले सक्छ भन्ने विश्वासमा थिए उनी। दोस्रो सेट गुमाएपछि उनले भनेका थिए, ‘किन आत्तिएको होला शान्त भएर खेले माल्दिभ्सलाई हामी पक्का जित्छौँ। रिसिभमा ध्यान दिनुपर्‍यो।’

दोस्रो सेट गुमाउँदा घटिसकेको बिनोदको उत्साह तेस्रो सेटमा पुगेर त पूरै कमजोर बन्यो। तेस्रो सेटमा नेपाल ३–१ ले पछि पर्दा शान्त बनेका बिनोद ७–२ ले पछि हुँदासम्म खेल हेरिरहेका थिए। तर जब नेपालको सर्भिस बिग्रिएर माल्दिभ्सले ८–२ ले अग्रता बनायो तब बिनोद ‘अब यसरी हुँदैन’ भन्दै बाहिरिए।

मानबहादुरले पाएको हुटिङ
नेपाली भलिबलमा पछिल्ला केही वर्ष आश गरिएका खेलाडी हुन् मानबहादुर श्रेष्ठ। तर उनी नेपालमा नै भइरहेको सेन्ट्रल जोन भलिबलमा भने दर्शक बस्ने ठाउँमा छन्।

आठौँ राष्ट्रिय खेलकुदमा समेत सहभागी हुन नपाएका मानबहादुर त्रिभुवन आर्मी क्लबको आन्तरिक कारबाहीमा परेका थिए। क्लबको स्वीकृतिबिना भलिबल प्रतियोगिता खेल्न जापान गएका कारण कारबाहीमा परेका उनले राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता मात्रै होइन घरेलु भूमिमा भइरहेको भलिबलको उत्सव सेन्ट्रल जोनमा समेत सहभागी हुन पाएनन्।

कोर्टबाहिर नै रहे पनि बुधबार माल्दिभ्सविरुद्धको तेस्रो सेट चलिरहँदा मानबहादुर एकाएक छाए। दर्शकहरु उनको नाम लिँदै हुटिङ गरिरहेका थिए। उनले बसिरहेको सिटबाट उठेर हात हल्लाउँदै नेपाली टिमको उत्साह बढाइरहँदा सारा दर्शक उनको नाममा कराइरहेका थिए।

खेल सकिएपछि यसअघि नेपाली राष्ट्रिय टिमको प्रशिक्षक समेत रहिसकेका र नेपाली भलिबललाई सहयोग गरिरहेका पिटर भान तरेलले मानबहादुरलाई कोर्टमा खेलाडी भएका ठाउँमा लैजान खोजेका थिए तर अफिसियल र नेपाली टोलीका प्रशिक्षक अबिङले उनलाई रोकिदिए।

दर्शकमा छाएको मानबहादुरको नामको सम्मानमा पिटरले जे गर्न खोजेका थिए त्यो पूरा हुन पाएन र मानबहादुर निन्याउरो अनुहारमा कबर्ड हलबाट बाहिरिए।

खेल सकिएपछि नेपाली टिमका कप्तान इमलाई मानबहादुरलाई दर्शकले सम्झिएको बारे प्रश्न सोध्दा उनले भने, ‘मानबहादुर भएको भए अर्कै हुन्थ्यो कि भन्नु या उनको अभाव भयो भन्नु ठिक होइन। उनको पनि पछिल्लो समयमा खेल निकै खस्किएको छ। पछिल्लो समय आर्मीसँगको खेलमा उनको भन्दा राम्रो प्रभाव राजन अधिकारीको देखिएको हो।’

पहिलेको राम्रो खेलाडी भएकाले दर्शकले मानबहादुरलाई सम्झिएको इमको भनाई छ। ‘पहिले राम्रो खेल देखाएकाले दर्शकले सम्झिएका होलान्। आफ्नो देशको खेल छाडेर दुई पैसाको लागि जापान खेल्न जाँदा उसले कसैसँग सल्लाह गरेको पनि होइन। देशको लागि खेल्न मन थियो र देशको माया थियो भने पहिले नै सोच्नुपर्ने थियो।’

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।