काठमाडौं– बैंकका प्रमुख कार्यकारी निर्देशक (सिइओ) नै करोडौं रुपैयाँ घोटाला प्रकरणमा मुछिएको तथ्य बाहिर आएको छ। जनता बैंक (तत्कालीन सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंक) का सिइओ अजयकुमार मिश्र लगायतको मिलेमतोमा करोडौं रुपैयाँ घोटाला भएको खुलेको हो।
सिइओ मिश्रसँगै बैंकका तत्कालीन शाखा प्रमुख गीता शर्मा सुवेदी, मूल्यांकन गर्ने इन्जिनियर सञ्जय दुधानी, कर्जा शाखाका प्रमुख अनुजा डंगोल, बैंकका कर्मचारी लीलावती चौंलागाई, कर्जा समितिका सदस्य सुजन सुवेदी, रवि शाक्य, मुकुन्द त्रिपाठी र जग्गाधनी कृष्ण चौधरी र उनका भाइ रमेश चौधरी र मध्यस्थकर्ता मिलन विष्ट मिलेर तत्कालीन सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंकको करोडौ रुपैयाँ घोटला गरेका हुन्।
उनीहरुको योजनामा बैंकको २ करोड २५ लाख २४ हजार ५ सय ५३ रुपैयाँ रुपैयाँ घोटाला भएको पाइएको छ। उनीहरुले भीरपाखाको जग्गालाई नक्कली कागजपत्र बनाएर पिचबाटो भएको ठाउँको सुविधा सम्पन्न जग्गा भन्दै कर्जा निकालेर घोटाला गरेका थिए।
यसरी भयो घोटालाको योजना
घोटाला काण्डमा पक्राउ परेका जग्गाधनी भनिएका व्यक्ति हुन्, कृष्ण चौधरी। उनले प्रहरीसमक्ष दिएको बयानलाई आधार मान्ने हो भने उनी आफ्नो व्यक्तिगत कामले नै कर्जा लिने उद्देश्यले तत्कालीन सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंकको तीनकुने शाखामा २०७३ जेठ ३ गते पुगेका थिए। जग्गा राखेर कर्जा लिने र व्यापार बिस्तार गर्ने उनको उद्देश्य थियो।
त्यसै क्रममा कर्जा शाखाका प्रमुखदेखि बैंकका सिइओ अजयकुमार मिश्रसम्म उनको चिनजान भयो। त्यसपछि चौधरीलाई आफ्नो पक्षमा पारी बैंकका कर्मचारीले सबै काजगात मिलाएर करोडौं रुपैयाँ कर्जा निकाल्ने योजना बनाए। त्यसपछि जोडिए जग्गा दलाल भनेर चिनिएका मिलन विष्ट। विष्टसँगै जग्गा मिलाउने काममा जोडिए कृष्ण चौधरीका रमेश चौधरी र सुरेश यादव।
यता बैंकको तर्फबाट तत्कालीन सिइओ मिश्रले मुख्य भूमिका निर्वाह गरेका थिए। शाखा कर्जा शाखाका प्रमुख अनुजा डंगोल, जग्गा मूल्यांकन गर्ने इन्जिनियर सञ्ज दुधानी पनि नक्कली जग्गा धितो राखेर करोडौं कर्जा दिएर रकम हात पार्ने योजनामा सहमत भए।
बैंकका कर्मचारी लीलावती चौंलागाई, कर्जा समितिका सदस्य सुजन सुवेदी, रवि शाक्य, मुकुन्द त्रिपाठीले समेत उनीहरुको योजना 'ग्रिन सिग्नल' दिए।
त्यसपछि नक्कली कागजात खडा गरेर कर्जा निकाल्ने र रकम बाँडफाट गर्ने उनीहरुले योजना बनाए।
काठमाडौंको साबिक इचङ्गुनारायण गाविस–१ को कित्ता नम्बर १६७, १६९, १८८ र १८९ को जग्गा कृष्ण चौधरीलाई खरिद गर्न लगाइयो। जग्गा मिलाउने काम विष्ट, चौधरीकै भाइ रमेश र सुरेश यादवले गरेका थिए।
तर, उक्त जग्गा भीरपाखामा रहेकाले घडेरी समेत बनाउन नमिल्ने, गोरटो बाटो समेत नभएको, सामान्य खेतीपाती बाहेक अन्य प्रयोजनाका लागि उपयुक्त थिएन।
त्यही जग्गालाई धितो राखेर करोडौं कर्जा निकालेर घोटाला गर्ने पूर्व योजनाअनुसार नक्कली कागजात खडा गर्न थालियो। नापी कार्यालय, मालपोत कार्यालय, नागार्जुन नगरपालिका–३ को वडा कार्यालयको पत्रसमेत नक्कली बनाइयो र लेखियो, ‘जग्गा वरपर थुप्रै घरहरु रहेको ठाउँमा, पिचबाटो भएको समथर ठाउँमा अवस्थित…।’
घडेरी नै नहुने भीरको जग्गालाई समथर पिचबाटो भएको भन्दै बैंकमा कागजात पेस गरियो।
आँखा चिम्लेर सवा २ करोड कर्जा
बैंकका कर्मचारीसँग पूर्व योजना नै बनिसकेको थियो, नक्कली काजगात खडा गरेर कर्जा लिने। नगरपालिकादेखि मालपोतसम्मका पेस भएका नक्कली कागजातको विवरण समेत बैंकका कर्मचारीले नियालेनन्। उक्त नक्कली कागजातकै आधारमा जग्गाको मुल्यांकन गरे इन्जिनियर सञ्जय दुधानीले।
दुधानीकै योजनामा अर्कै व्यक्तिको समथरको जग्गाको फोटोसमेत खिचेर ल्याई मूल्यांकन प्रतिवेदनमा पेस गरियो।
कर्जाका लागि देखाइएको जग्गाको मूल्यांकन प्रतिवेदन पास भइसकेपछि उक्त जग्गाको फिल्ड अवलोकन गर्नुपर्ने हुन्छ। उक्त जिम्मेवारी थियो, कर्जा शाखा प्रमुख गीता शर्मा सुवेदी र सोही शाखाकी सदस्य अनुजा डंगोलको। तर, उनीहरुले जग्गाको फिल्ड भिजिट नै नगरी निरीक्षण प्रतिवेदनमा उल्लेख गरे, 'जग्गा भने बमोजिमकै छ।'
मूल्यांकन र फिल्ड भिजिट सकिएपछि अब कर्जा लिने पालो आयो। कर्जाका लागि कृष्ण चौधरीलाई बैंक कर्मचारी गीता शर्मा सुवेदी, लीलावती चौंलागाई, अनुजा डंगोलले सिफारिस गरेका थिए।
उनीहरुकै सिफारिसका आधारमा आँखा चिम्लेर कर्जा दिए, सिइओ अजयकुमार मिश्र, सुजन सुवेदी, रवि शाक्य र मुकुन्द त्रिपाठीले।
यसरी योजना सफल भएसँगै भीरको जग्गा राखेर २ करोड २५ लाख ५ सय ५३ रुपैयाँ कर्जा लिएर बैंकबाट निस्किए, कृष्ण चौधरी।
काम- बैंक कर्मचारीको, जिम्मा- जग्गा दलाललाई
बैंकका कर्मचारी सुवेदी, डंगोल र चौंलागाई त्यसबेला कर्जा समितिमा थिए। चौधरीलाई कर्जा दिनुभन्दा अघि बैंकबाट सम्बन्धित निकायमा कागजात पुर्याउनुपर्ने हुन्छ। त्यो काम कर्जा समितिका सदस्यको हो। तर, उनीहरुले उक्त काम आफैंले नगरेर कृष्ण चौधरीका भाइ रमेशलाई जिम्मा दिए। रमेश बैंकका कर्मचारी नभएर जग्गा दलाल हुन्।
उनै जग्गा दलालले ओसारेका कागजातको आधारमा कर्जा पूर्वस्विकृतिका लागि २०७३ जेठ ९ गते कागजात पेस भएको थियो। स्विकृतिका लागि २०७३ असार २७ गते केन्द्रीय कर्जा विभागमा पेस गरियो। विभागबाट पास भएर दुई दिनपछि कर्जा समितिमा असार २९ गते पेस गरियो। कर्जा समितिले भोलिपल्ट असार ३० देखि कृष्ण चौधरीलाई २ करोड २५ लाख २४ हजार ५ सय ५३ रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेको देखिन्छ।
सवा २ करोड ऋण लिएपछि बल्ल जग्गा खरिद
अझ रोचक कुरा त कर्जा लिइरसकेका कृष्ण चौधरीको नाममा जग्गा समेत नभएको पाइएको महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंका प्रवक्ता होबिन्द्र बोगटी बताउँछन्। २०७३ असार ३० गते कर्जा लिएका चौधरीले साउन २ गते काठमाडौं इचङ्गुनारायण गाविस–१ को कित्ता नम्बर १६७, १६९, १८८ र १८९ को जग्गा आफ्नो नाममा पास गरेका थिए। कर्जा लिएपछि सोही रकमको केही अंशले उक्त जग्गा खरिद गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ। चौधरीको नाममा उक्त जग्गा नआउँदै २०७३ जेठ ७ गते निरीक्षण समेत गरेर सही ठहर्याइएको थियो।
१५ लाखमा किनेको जग्गालाई सवा २ करोड कर्जा
उक्त जग्गा कृष्ण चौधरीले जम्मा १५ लाख रुपैयाँ किनेको पाइएको छ। ‘जग्गा धनीसँग बुझ्दा उनले आफूले १५ लाख रुपैयाँभन्दा बढी नपाएको बताए,’ परिसरका डिएसपी बोगटी सुनाउँछन्, ‘१५ लाखको जग्गालाई सवा २ करोडभन्दा बढी कर्जा दिनुको उद्देश्य नै उनीहरुको ठग्ने धन्दा हो।’
यद्यपि पक्राउ परेका चौधरी भने आफूले उक्त जग्गा १ करोडमा रुपैयाँमा खरिद गरेको दाबी गर्दै आएका छन्। यसरी १५ लाखको जग्गालाई करोडौं मूल्यांकन गरी सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंकको धितो दृष्टि बन्धक राखिएको थियो। जसमा बैंक आफैं जवाफदेही हुनेसमेत लेखिएको थियो।
उक्त जग्गा अहिलेको चलनचल्तीको मूल्यांकन अनुसार प्रतिआना ८५ हजार रुपैयाँ रहेको बताइएको छ। सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंक जनता बैंकमा गाभिएपछि उक्त जग्गाबारे जनताले जग्गा जाँच गरेको थियो। जनता बैंकको आधिकारिक मूल्यांकनकर्ता इन्भेन्सन इन्जिनियरिङ सर्भिस प्रालिले जनता बैंकलाई उक्त जग्गा कर्जाका लागि योग्न नभएको भन्दै पत्र र जग्गाको वास्तविक फोटोसमेत पठाएको थियो।
त्यसपछि जनता बैंकले प्रहरीमा उजुरी दिएपछि अहिले घटना बाहिर आएको हो।
उजुरीकर्ता नै फरार
उक्त जग्गा कर्जाका लागि योग्य नभएको कुरा बाहिर आएपछि सिद्धार्थ डेभलपमेन्ट बैंकका तत्कालीन सिइओ मिश्र आफू फस्न सक्ने भन्दै चलाख्याइँपूर्वक ढंगले आफूले नै उजुरी गरेर चोखिन खोजेका थिए। उनले नै बैंकका कर्जा शाखाका कर्मचारी मिलेर नक्कली जग्गालाई कर्जा दिएर करोडौं घोटाला गरेको भन्दै महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंमा उजुरी समेत दिए। प्रहरीले पछि अनुसन्धान गर्दा उनको समेत मुख्य भूमिका देखियो। त्यसयता उनी फरार छन्। कर्जा दिइसकेपछि कृष्ण चौधरीलाई थोरै रकम दिएर बैंकका कर्मचारीहरुले अरु रकम बाँडेका थिए।
यो कुरा अनुसन्धानबाट खुलेपछि अहिले सिइओ मिश्रसँगै बैंकका तत्कालीन शाखा प्रमुख गीता शर्मा सुवेदी, मूल्यांकन गर्ने इन्जिनियर सञ्जय दुधानी, कर्जा शाखा प्रमुख अनुजा डंगोल, बैंकका कर्मचारी लीलावती चौंलागाई, कर्जा समितिका सदस्य सुजन सुवेदी, रवि शाक्य, मुकुन्द त्रिपाठी लगायत फरार छन्।
पक्राउ परेका कृष्ण चौधरी पुर्पक्षका लागि कारागार चलान भएका छन् भने भरखरै पक्राउ परेका जग्गा दलाल मिलन विष्ट प्रहरी हिरासतमा छन्। उनीमाथि अनुसन्धान भइरहेको छ। फरार भएकामाथि बैंकिङ कसुर तथा सजाय ऐन २०६४ अनुसार मुद्दा दायर गरिएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
