अदुवा हाम्रो भान्सामा मात्र नभई परम्परागत औषधीय उपयोगमा पनि अत्यन्त महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। यसलाई मसला, स्वादवर्धक तथा स्वास्थ्यवर्धक तत्वका रूपमा प्रयोग गरिन्छ। विशेषगरी तातो पानीमा अदुवा हालेर पिउनु स्वास्थ्यका दृष्टिले निकै लाभदायक मानिन्छ। यसले शरीरलाई भित्री रूपमा तताउने मात्र होइन, विभिन्न रोगहरूको जोखिम कम गर्न, रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन र पाचन प्रणालीलाई सुदृढ बनाउन मद्दत गर्छ। यहाँ अदुवा हालिएको तातो पानीका प्रमुख फाइदाहरू विस्तृत रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ।
रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता वृद्धि
अदुवा एन्टिअक्सिडेन्ट र एन्टिब्याक्टेरियल गुणले भरिपूर्ण हुन्छ। तातो पानीमा यसको गुण अझ सक्रिय भएर शरीरमा पुग्छ। यसले रुघा–खोकी, घाँटी दुख्ने, ज्वरो जस्ता भाइरल रोगहरूबाट जोगाउँछ। नियमित सेवनले शरीरलाई संक्रमणसँग लड्ने क्षमता बढाउँछ, जसले विशेषगरी चिसो मौसममा स्वास्थ्यलाई मजबुत बनाउँछ।
तौल नियन्त्रणमा सहयोगी
अदुवाले शरीरको मेटाबोलिज्म बढाउँछ। तातो पानीसँग यसको प्रयोग गर्दा शरीरले बोसो द्रुत रूपमा जलाउन थाल्छ। यसले भूख नियन्त्रण गर्ने क्षमता पनि राख्छ, जसले अत्यधिक खानाबाट बचाउँछ। बिहान वा दिउँसो अदुवा तातो पानी पिउनाले बिस्तारै तौल घटाउन मद्दत पुर्याउँछ।
रगतको सञ्चार सुधार
अदुवा हालिएको तातो पानीले रगतको सञ्चारलाई सहज बनाउँछ। यसले रगतमा भएको जमावट कम गर्न मद्दत गर्छ। जसका कारण मुटु सम्बन्धी समस्या, स्ट्रोक, र उच्च रक्तचापको जोखिम घट्छ। चिसो मौसममा यसको सेवनले हात–खुट्टा चिसिनु वा सुनिनु जस्ता समस्या पनि कम हुन्छन्।
पाचन प्रणाली सुधार
अदुवामा रहेको जिन्जेरोल र शोगोल नामक सक्रिय तत्वहरूले पेटमा रसको उत्पादन बढाउँछन्। यसले खाना सजिलै पच्न सहयोग पुर्याउँछ। तातो पानीसँग अदुवा मिसाउँदा पेट फुल्ने, ग्यास, अपच तथा पेट दुख्ने समस्या घट्छ। बिहान खाली पेट अदुवा हालिएको तातो पानी पिउनाले दिनभर पाचन राम्रो रहन्छ र कब्जियतको समस्या कम हुन्छ।
एन्टिइन्फ्लेमेटोरी (सुजन कम गर्ने) गुण
अदुवामा प्राकृतिक एन्टिइन्फ्लेमेटोरी तत्वहरू हुन्छन्, जसले शरीरमा भएको सुजन, जोर्नी दुखाइ, आर्थराइटिस, र मांसपेशी दुखाइ कम गर्न मद्दत गर्छ। तातो पानीसँग सेवन गर्दा यो प्रभाव अझ बलियो हुन्छ, किनभने तातोपनले रक्तसञ्चार बढाउँछ र दुखाइ भएको भागसम्म औषधीय तत्व छिटो पुर्याउँछ।
चिसो मौसममा शरीर तताउने
अदुवा प्राकृतिक रूपमा शरीरलाई तताउने गुण भएको जडीबुटी हो। तातो पानीमा हालेर पिउनाले भित्रबाट न्यानोपन महसुस हुन्छ। यो विशेषगरी हिउँद, वर्षात् वा चिसो मौसममा जाडो भगाउने घरेलु उपायका रूपमा प्रयोग गरिन्छ।
घाँटी दुखाइ र खोकीमा लाभकारी
यदि घाँटी दुखेको, खोकी आएको वा घाँटीमा खरानी जमेको छ भने अदुवा हालिएको तातो पानी पिउनाले तुरुन्त राहत मिल्छ। अदुवाको एन्टिब्याक्टेरियल गुणले संक्रमण कम गर्छ र घाँटी सफा राख्छ।
मानसिक तनाव कम गर्ने
अदुवा हालिएको तातो पानीको सुगन्ध र स्वादले दिमागलाई रिल्याक्स गराउँछ। यसमा भएको प्राकृतिक तत्वले स्नायु प्रणालीलाई शान्त राख्छ र मानसिक तनाव तथा चिन्ता घटाउँछ। बिहानको सुरुवात वा बेलुकाको आराम समय यसलाई पिउनाले दिनभरको थकान हटाउन मद्दत गर्छ।
छालाको स्वास्थ्य सुधार
अदुवा तातो पानीसँग सेवन गर्दा शरीरमा भएको विषाक्त पदार्थ (Toxins) पसिनाबाट बाहिर निस्कन्छ। यसले छालामा चमक ल्याउँछ र मुहाँ, दाग, तथा अन्य छालासम्बन्धी समस्या कम हुन्छ।
डिटक्स (शरीर सफा गर्ने) प्रभाव
अदुवाले शरीरभित्रको अनावश्यक बोसो, टक्सिन र हानिकारक पदार्थलाई बाहिर निकाल्ने गुण हुन्छ। तातो पानीमा मिसाउँदा यसको डिटक्स प्रभाव अझ बढ्छ। यसले मिर्गौला र कलेजोको कार्यसम्पादन सुधार गर्छ र सम्पूर्ण स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ।
सेवन गर्ने तरिका
१. करिब २–३ टुक्रा ताजा अदुवा धुने र हल्का कुट्ने
२. १ गिलास तातो पानीमा राखेर ५–१० मिनेट छोड्ने
३. चाहिँमा मह वा कागती मिसाउन सकिन्छ
४. बिहान खाली पेट वा बेलुकी सुत्नु अघि सेवन गर्दा उत्तम परिणाम पाइन्छ
सावधानीहरू
अत्यधिक मात्रामा अदुवा सेवन गर्दा पेट जलन वा एसिडिटी हुन सक्छ
गर्भवती महिला, रक्त पातलो गर्ने औषधि खाने व्यक्तिले चिकित्सकको सल्लाह लिनु राम्रो
खाली पेटमा धेरै मात्रामा नखाने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
