काठमाडौं– निर्देशक फिडेल देवकोटाले ‘द रेड सुटकेस’को कथा अध्ययनका क्रममा विदेश रहँदा कोरोना कालमा फूरेको बताए। सिनेमा चैत ३० गते रिलिज हुँदैछ। जर्मनीमा सिनेमामा विधावारिधी गरेका फिडेलको यो डेब्यु निर्देशन हो।
सन २०१९ मा विश्वव्यापी रुपमा कोरोनाका महामारी फैलँदा उनी जर्मनीमै थिए। लकडाउनले गर्दा त्यतिबेला लामो समयसम्म कोठामा बस्नु पर्यो। कोठामा यसरी बस्दै गइरहँदा लकडाउनका दिनहरु पनि बढिरहेका थिए। यस्तैमा उनले यही अवस्था आफू त्यही कोठामा मरेँ भने आफ्नो शवको के हालत होला भन्ने कल्पना गर्न थाले।
यही सोचले जन्मायो- 'द रेड सुटकेश'को कथा।
फिडेल आफ्नो डेब्यू सिनेमालाई भुईं मान्छेहरुको वर्तमान दस्तावेज ठान्छन्। ‘हाम्रा नेताहरु बिदेशबाट कती रेमिट्यान्स भित्राउने भनेर बिदेश गाएका युवा नेपालीहरुको टाउको मात्र गनेर बसिरहेको छन्। देशमा रोजगार नभएर बिदेश जानु पर्ने ती युवाहरुको बाध्यताले नै यो चलचित्रको कथा जन्माएको हो,’ उनले भने, ‘धेरै पटक बिदेश यात्रा गर्दा मैले आफ्नो नाम समेत लेख्न नजान्ने नेपालीहरुलाई जहाजमा भेटेँ। यात्राको क्रममा उनीहरुको कथा सुन्दै जाँदा मलाई ती कथाहरुलाई दृष्यमा उतार्नुपर्छ भन्ने लाग्यो र चलचित्र द रेड सुटकेश नै तयार गरेँ।’
डेढ दशकदेखि उनी जर्मनीमा छन्। उतैको बसाइ भएपनि फिडेल नेपाली समाजको अध्ययन अनुसन्धान गर्न र परिवारलाई भेट्न हरेक वर्ष नेपाल आउँछन् । केही महिना बस्छन् अनि फेरी उतै फर्किने गर्छन्।
यो ओहोरदोहोरमा उनले धेरै जना मानिसहरु भेटे। उनीहरुको कथा सुने। यी कथाहरुले उनलाई नेपाली समाज बुझ्न प्रेरित गर्यो। जसबाट उनले नेपाली समाजलाई अझ राम्ररी बुझ्ने काम गरे।
यही समाज बुझ्ने क्रम र त्यो कोरोनाको लकडाउनले उनले 'द रेड सुटकेश'को कथा तयार पारे। सिनेमामा नेपालीहरुको वैदेशिक रोजगारमा जाने क्रमले बढाएको आप्रवासी परम्परा र त्यसले नेपाली समाजमा ल्याउने परिवर्तनले समाजलाई कता लैजाला भन्ने कुरालाई आफ्नो कथा बनाएको छ।
‘नेपालीहरु वैदेशिक रोजगारमा जाने बढ्दो आप्रवासी परम्परा र त्यसले अबको समाजलाई कता लैजान्छ भन्ने कुरालाई हामीले यसको कथा बनाएका छौं। चलचित्रको कथा यस्तो छ भन्नु भन्दा पनि द रेड सुटकेश हेरेपछि यो त हाम्रो वरपरको कथा हो भनेर दर्शकहरुले भन्नु हुनेछ’, उनले भने।
सिनेमामा सौगात मल्ल, विपीन कार्की, सृष्टि श्रेष्ठ, प्रविण खतिवडालगायतको मुख्य भूमिका रहेको छ। सुरुमा त फिडेलले यो सिनेमाको नाम नेपालीमा राख्न चाहन्थे तर 'रेड सुटकेश'को नेपाली अर्थ 'रातो बाक्सा' हुने भएकाले यो नाम उनलाई नसुहाएझै लाग्यो र उनले अंग्रेजी नाम नै रोजे।
निर्देशक फिडेल सिन्धुली र काठमाडौंमा छायाँकन गरिएको यो सिनेमा अहिलेको आम व्यवसायिक फर्मुलामा बनेका सिनेमा भन्दा फरकशैलीमा निर्माण गरेको दाबी गर्छन्। अन्तर्राष्ट्रिय चलचित्र महोत्सवहरुमा महत्वका साथ प्रदर्शन भइसकेको आफ्नो सिनेमा हेर्ने दर्शकले फरक फरक धारणा बनाउने फिडेलको विश्वास छ।
‘जसरी एउटा पेन्टिङ हेरेपछि व्यक्ति अनुसार फरक फरक धारणा बनाउँछन्। यस्तै हाम्रो यो चलचित्र हेरेपछि पनि दर्शकले आ आफ्नो धारणा बनाउनु हुनेछ’, उनले सिनेमा फरक भएपनि एकदमै फरक भने नभएको बताउँछन्।
‘मेरो चलचित्र एकदमै फरक र साह्रो राम्रो छ भनेर म दाबी गर्दिन । तर हेरेपछि यहाँहरुले केही फरक सिनेमा हेरेको प्रतिक्रिया पक्कै दिनु हुनेछ,’ उनी भन्छन्। गत वर्षको सेप्टेम्बरमा भेनिसमा वल्र्ड प्रिमियर भएको यो चलिचत्रले त्यही फेस्टिभलमा महत्वपूर्ण दुई अवार्ड जितेको थियो । चलचित्रले भेनिसमा फन्डापजियोनी फाई पर्सना लाभारो एम्बिएन्टेजमा अनरेबल मेन्सन अवार्ड पाएको थियो।
त्यसयता चलचित्र संसारकै पुरानोमध्ये एक मानिने जर्मनीको म्यानहाइम हाइडेलवर्ग इन्टरनेसनल फिल्म फेस्टिभल, स्विजरल्यान्डको जुरिच फिल्म फेस्टिभल, भारतको मुम्बई फिल्म फेस्टिभल आदि फेस्टिभलमा सिनेमा प्रदर्शित भइसकेको जानकारी फिडेलले दिए।
यो सिनेमालाई स्वतन्त्र समीक्षकहरुको संस्था बिसाटो डिओरोले डेब्यु फिल्म निर्देशकको रुपमा उनलाई बेस्ट फस्ट फिचर फिल्मको अवार्ड प्रदान गरेको थियो।
फिल्मले श्रीलंकामा सम्पन्न जाफ्ना इन्टरनेसनल सिनेमा फेस्टिभलमा पनि बेस्ट डेब्यु फिचर फिल्मको अवार्ड जितेको थियो । केही फरक शैलीको भएकै कारण यसरी विभिन्न अन्तराष्ट्रिय चलचित्र महोत्सबमा अवार्ड जित्न सकेको उनको बुझाइ छ।
नेपाली दर्शकले सिनेमा मनपराउने उनको आशा छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
