दुर्घटना गराएको भन्दै ट्याक्सी चालकको गोली हानी हत्या गर्ने सैनिक जवानलाई होला त कारबाही?

सेना भन्छ– त्यतिबेलै बर्खास्त गरेर कारबाही गरेका हौं

नारायण अधिकारी आइतबार, पुस २२, २०८० १८:०५

काठमाडौं–२० वर्षअघि काठमाडौंको बनस्थली ढुंगेधारामा एक ट्याक्सी चालकमाथि गोली हानी हत्या भएको थियो। गोली हान्नुको मुख्य कारण भने दुर्घटना गराएको आरोप थियो। सैनिक बसमा ट्याक्सी ठोक्किएपछि एक सैनिक जवानले ट्याक्सी चालकलाई गोली हानी हत्या गरेका थिए।

ट्याक्सीभित्रै रहेका अर्का व्यक्तिलाई ती सैनिकले भने– ‘कोही कसैलाई भनिस् भने मार्दिन्छु’ भन्दै बन्दुकको कुन्जालेसमेत हिर्काएका थिए। २० वर्षअघि बर्दीको रवाफमा गोली हानी हत्या भएको उक्त घटना त्यसपछि बिस्तारै सामसुम भएको थियो।

निहत्था नागरिकको हत्या गर्ने ती सैनिक जवानविरुद्ध हत्या आरोपमा जिल्ला अदालतमा मुद्दा नै चलेन। बर्दीकै रवाफमा उनले उन्मुक्ति पाए। तर अहिले २० वर्षपछि उक्त घटनाविरुद्ध जिल्ला अदालतमा मुद्दा दर्ता भएपछि पीडितले न्याय पाउने आशा पलाएको छ।

गोली हानी ट्याक्सी चालकको हत्या गरेको आरोपमा तत्कालीन एक सैनिक जवानविरुद्ध कर्तव्य ज्यानको मुद्दा दायर भएको छ। २०६० सालमा भएको उक्त हत्या घटनाको २० वर्षपछि अहिले काठमाडौं जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर भएको हो।

मृतक ट्याक्सी चालक २१ वर्षीय राजिव श्रेष्ठका काका नरेन्द्रमान श्रेष्ठले त्यतिबेलै प्रहरीमा दिएको जाहेरीको आधारमा अहिले तत्कालीन सैनिक जवान दिलबहादुर विष्टविरुद्ध कर्तव्य ज्यानको मुद्दा दायर भएको छ।

ट्रायल दिनका लागि भनेर ट्याक्सी लिएर जाँदै गरेको बेलामा राजिवले चलाएको बा १ ज ३९४९ नम्बरको ट्याक्सी नेपाली सेनाको बा १ ग ११९७ नम्बरको स्कूल बससँग ठोक्किएर २०६० कात्तिक २ गते दिउँसोको सवा ५ बजेतिर दुर्घटना भएको थियो। ढुंगेधारामा भएको उक्त दुर्घटनामा सेनाको स्कूल बसभित्र बसेका हतियारधारी जवान दिलबहादुर बिस्टले राजिवलाई बोल्नेसमेत मौका नदिई गोली हानी हत्या गरेका थिए।

ट्याक्सीमै रहेका अर्का व्यक्तिलाई पनि बोलिस् भने मार्छु भन्दै धम्की दिएका थिए। गोली लागेर गम्भीर घाइते भएका राजिवको उपचारका लागि त्रिवि शिक्षण अस्पताल पठाइएकोमा डाक्टरले मृत घोषित गरेका थिए। पोष्टमार्टम रिपोर्टमासमेत छातीमा गोली लागेर मृत्यु भएको उल्लेख गरिएको थियो।

आफ्ना भतिजाको हत्या भएपछि उनको काका नरेन्द्रमानले प्रहरीमा जाहेरी दिएका थिए। त्यसपछि प्रहरीले अनुसन्धान गर्दा गोली प्रहार गर्ने व्यक्ति सैनिक जवान दिलबहादुर विष्ट रहेको खुलेको थियो। उनी सेनाको तत्कालीन स्काउटर गुल्मको जवान रहेको पाइएको थियो। त्यतिबेला तत्कालीन शाही नेपाली सेनाले जवान विष्टलाई नियन्त्रणमा लिएर कारबाही गरिएको बताएको थियो।

सेना भन्छ– त्यतिबेलै बर्खास्त गरेर कारबाही गर्‍यौं, प्रहरीले अहिले गर्‍यो फरार बनाएर मुद्दा दर्ता
कारबाहीका लागि भन्दै प्रहरीले सेनालाई पत्र पठाउँदै सैनिक जवान विष्टलाई आफूहरुको जिम्मा लगाउन आग्रह गरेको थियो। तर त्यतिबेला सैनिकलाई कारबाही गर्ने अधिकार प्रहरीलाई नभएको र सैनिक ऐनअनुसार नै आफूहरुले कारबाही गर्ने जवाफ सेनाले पठाएको थियो।

सेनाले तत्कालीन सैनिक ऐन २०१६ बमोजिम विष्टलाई बर्खास्त गर्नुका साथै कैद सजायसमेत गरिएको भन्दै प्रहरीलाई जवाफ पठाएको थियो। त्यसैगरी सेनाले त्यतिबेलै मृतक राजिवको परिवारले रक्षा मन्त्रालयबाटसमेत क्षतिपूर्ति पाएको भन्दै प्रहरीलाई जवाफ पठाएको थियो। सैनिक प्रहरी गण, सेना प्राड विवाक भद्रकालीको पत्रबाट यी कुराहरु उल्लेख गर्दै प्रहरीलाई पत्र आएको थियो।

सेनाले त्यतिबेलै बर्खास्त गदै तत्कालीन सैनिक ऐनअनुसार कारबाही तथा कैद गरिएको बताए पनि २० वर्षपछि यो फाइल अदालतमा पुगेको छ। प्रहरीले तत्कालीन मुलुकी ऐनको ज्यानसम्बन्धी महल अनुसार सैनिक जवान विष्टलाई कारबाही गर्नुपर्ने रायसहितको अनुसन्धान प्रतिवेदन जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय काठमाडौंमा बुझाएको थियो।

सरकारी वकिल कार्यालयलेसमेत फाइल अध्ययन गरेर मुद्दा चलाउने निर्णयसहित जिल्ला अदालत काठमाडौंमा मुद्दा दायर गरेको छ। यता तत्कालीन सैनिक जवान भनिएका विष्टलाई भने फरार प्रतिवादी बनाइएको छ।