मुख्यमन्त्री रावल उन्मुक्ति पार्टीको साथ पाउनेमा विश्वस्त, पुरानै गठबन्धनको खोजी गर्दै कांग्रेस

राजनीति

शेरबहादुर ऐर मंगलबार, माघ २४, २०७९ २१:१५

धनगढी– सुदूरपश्चिम प्रदेशका मुख्यमन्त्री राजेन्द्र रावल विश्वासको मतका लागि नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको सहयोगको भरोसामा छन्। सोमबारसम्म सहयोग पाउनेमा विश्वस्त रहेका मुख्यमन्त्री रावल उन्मुक्ति पार्टीका नेताहरू काठमाडौं पुगेर फर्किएपछि फेरि सशंकित देखिएका छन्।

उन्मुक्ति पार्टीको सहयोग पाउनेमा विश्वासयोग्य आधार नदेखे पनि मुख्यमन्त्री रावलले बुधबारको बैठक केही समय पर धकेल्न सभामुखसँग अनुरोधसमेत गरेका थिए।

मंगलबार बिहानैदेखि उन्मुक्तिका प्रदेश सभा सदस्यहरु काठमाडौं गएपछि उनी त्रसित भएका थिए। आइतबार मुख्यमन्त्री रावलले सभामुख भीमबहादुर भण्डारीसँग भेट्दै बुधबार बिहान ११ बजे बैठक आह्वान गर्नेगरी कार्यसूचि बनाउन सहमति जनाएका थिए। सोहीअनुसार सोमबार प्रदेश सभा सचिवालयले बुधबार बिहान ११ बजे बैठक बस्नगरी प्रदेश सभामा सूचना टाँस गर्नुका साथै प्रदेश सभा सदस्यहरुको मोबाइलमा उपस्थितिका लागि अनुरोध गर्दै सन्देश पठाएको थियो।

मंगलबार उन्मुक्तिका सातजना प्रदेश सभा सदस्यहरु बिहानै काठमाडौंको डिल्लीबजार (कारागार)मा पुग्न धनगढीबाट हिँडेका थिए। नेता रेशम चौधरी र अध्यक्ष रञ्जिता श्रेष्ठको सहभागितामा प्रदेश सभा सदस्यहरुसँग बैठक बस्यो। बैठकले एमालेबाट नियुक्त भएका मुख्यमन्त्री रावललाई विश्वासको मत नदिने संकेत देखायो।

उन्मुक्ति आफ्नो पक्षमा नरहने जानकारी पाएका मुख्यमन्त्री रावलले बुधबार ११ बजे बस्ने भनिएको बैठक केही घण्टाका लागि सार्न अनुरोध गरे। सोहीअनुसार सभामुख भण्डारीले बुधबार १ बजे बैठक बस्नेगरी सबै प्रदेश सभा सदस्यहरुलाई जानकारी गराएको बताए।

पुस २७ गते ५ बजे मुख्यमन्त्री नियुक्तिको समय सकिन १५ मिनेट अगाडि उन्मुक्तिका संसदीय दलका नेता रामेश्वर चौधरीसहित अन्य प्रदेश सभा सदस्यको बहुमतसहितको हस्ताक्षर कागजपत्र रावलले प्रदेश प्रमुख देवराज जोशीलाई बुझाएका थिए। एमाले, माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी र नागरिक उन्मुक्तिको समर्थनमा मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त रावललाई विश्वासको मत दिनबाट सत्तापक्षकै दल पछि हटेको छ।

माग र मुद्दा पूरा नभएसम्म प्रदेशमा कुनै पनि दलको मुख्यमन्त्रीलाई विश्वासको मत नदिने उन्मुक्तिले निर्णय गरेको छ। ‘पहिले जेलको ढोका खुला गरिनुपर्छ अनिमात्र सरकारको ढोका खुल्ला हुन्छ,’ रेशम चौधरीले आफ्ना सांसदलाई भने।

मुख्यमन्त्री रावलले २६ गतेसम्म विश्वासको मत लिइसक्नुपर्ने संवैधानिक बाध्यता रहेको छ। सुदूरपश्चिममा नागरिक उन्मुक्तिले विश्वासको मत नदिए सरकारले बहुमत गुमाउने छ।

अन्तिममा पाउलान् त उन्मुक्तिको साथ?

मुख्यमन्त्री नियुक्ति प्रक्रियामा पनि ढिला गरी समर्थन गरेको उन्मुक्तिले सभामुख चयन प्रक्रिया लम्ब्याएको थियो। मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त हुनका लागि रावलले समय जानुभन्दा १५ देखि २० मिनेट अगाडि उन्मुक्तिको समर्थन पाएका थिए।

पुस २७ गते मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त रावलले २८ गते पद तथा गोपनीयताको सपथ लिएका थिए। सोही दिन प्रदेश सभामा सभामुख चयन प्रक्रिया रहेका थियो। तर, कसैले पनि बहुमत प्राप्त गर्न सकेनन्। सभामुखका उम्मेदवार माओवादी केन्द्रका भीमबहादुर भण्डारीले पक्षमा २६ र कांग्रेसका उम्मेदवार मानबहादुर रावलले पक्षमा २३ मत प्राप्त गरे। ३० गते आह्वान गरिएको तेस्रो बैठकमा दुवैले पक्षमा २२–२२ मत प्राप्त गरे। सो बेला उन्मुक्ति पार्टी तटस्थ बसेको थियो। माघ २ गते बसेको चौथो बैठकमा भण्डारीले २९ मत प्राप्त गर्दै सभामुखमा निर्वाचित भए। त्यो बेला सभामुख भण्डारीले नागरिक उन्मुक्ति पार्टी, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी, माओवादी केन्द्र र एमालेको मत प्राप्त गर्दै सभामुखमा निर्वाचित भएका थिए।

माघ ३ मा नै भएको उपसभामुखको निर्वाचनमा एमालेकी उम्मेदवार कोइलीदेवी चौधरीले २८ मत प्राप्त गर्दै निर्वाचित भएकी थिइन्। पटक–पटक माग र मुद्दा पूरा हुनुपर्ने अडान राख्दै आए पनि उन्मुक्तिले अन्तिममा सत्तारुढ दललाई साथ दिइरहेकाले मुख्यमन्त्री रावल अझै पनि उन्मुक्तिको साथ पाउनेमा विश्वस्त छन्।

विश्वासको मत नपाए के हुन्छ?

मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त भएका रावलले विश्वासको मत कायम नगरेमा सम्भवत प्रदेशमा ठूलो दल रहेको दलका नेताले मुख्यमन्त्रीमा दाबी गर्नसक्ने संवैधानिक व्यवस्था रहेको छ। सोही व्यवस्थाअनुसार कांग्रेसका संसदीय दलका नेता कमलबहादुर शाहले प्रदेशको मुख्यमन्त्रीमा दाउ पर्खिरहेका छन्। संविधानको धारा १६८ उपधारा ३ मा भनिएको छ प्रदेश सभाको निर्वाचनको अन्तिम परिणाम घोषणा भएको मितिले ३० दिनभित्र उपधारा (२) बमोजिम मुख्यमन्त्री नियुक्ति हुनसक्ने अवस्था नभएमा वा त्यसरी नियुक्त मुख्यमन्त्रीले उपधारा (४) बमोजिम विश्वासको मत प्राप्त गर्न नसकेमा प्रदेश प्रमुखले प्रदेश सभामा सबैभन्दा बढी सदस्य भएको संसदीय दलको नेतालाई मुख्यमन्त्री नियुक्त गर्नेछ।

मुख्यमन्त्रीमा दाउ हेरिरहेका कांग्रेस पुरानै गठबन्धनलाई ब्युँताउने प्रयासमा रहेको छ। उसले माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी र स्वतन्त्रको समर्थनमा मुख्यमन्त्री आफनो पोल्टोमा हाल्ने दाउमा रहेको छ।