• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
मंगलबार, कात्तिक ४, २०८२ Tue, Oct 21, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
निर्वाचन विशेष

आमाको प्रेरणाले राजनीतिमा होमिएकी सीता जो देशकै एक्ली निर्वाचित दलित महिला सांसद बनिन्

64x64
धनु विश्वकर्मा सोमबार, मंसिर १९, २०७९  २०:०२
1140x725

काठमाडौं- देशैभरिबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित एक्ली दलित महिला सांसद बनेकी छिन्, सीताकुमारी सुन्दास। नेकपा एमालेकी उम्मेदवार सुन्दास स्याङ्जा- १ को 'क' बाट निर्वाचित भएकी हुन्।

उनले १४ हजार ६ सय ९० मत प्राप्त गर्दा उनकी मुख्य प्रतिस्पर्धी नेकपा माओवादी केन्द्रकी अमृता थापाले १३ हजार २ सय ६६ मत ल्याइन्। सुन्दासले १ हजार ४ सय २४ मतान्तरले जित निकालेकी हुन्। उनी पाँचदलीय गठबन्धनलाई पन्छाउँदै संसद्को यात्रा तय गर्न सफल भइन्।

उनी बाहेक देशभरिबाटै प्रत्यक्ष निर्वाचन जित्ने दलित महिला छैनन्। प्रतिनिधि सभामा महिला ८ जना निर्वाचित भएका छन् भने प्रदेश सभामा १४ जना महिला चुनिएका छन्।

लाहुरे परिवारमा जन्मेर राजनीति
सीताकुमारी सुन्दासको जन्म २०२४ सालमा भएको हो। साविकको ठुलाडिही गाविस र हालको पुतलीबजार नगरपालिका- ७ को ठुलाडिही स्थायी घर भएकी सुन्दासको बाल्यकाल गाउँमै बित्यो। उनका बुबा गुमानसिंह सुन्दास भारतीय सेनाका जागिरे थिए। आमा चित्रकुमारी सुन्दास खेती-किसानी गर्थिन्। 

बुबा-आमा लेखपढ गर्न जान्ने भएकाले उनलाई आमाले घरमै कखरा सिकाइन्। त्यो बेलाका समाजमा छोरीलाई विद्यालय पठाउने चलन थिएन। अझ दलित समुदायका छोरीले त पढ्न पाउने अवस्थै थिएन। पढेलेखेकै परिवारमा जन्मे-हुर्केको हुनाले सुन्दासले सजिलै अध्ययन गर्न पाइन्। आफ्नो राजनीतिक र सामाजिक जीवनको प्रेरणाको स्रोत आमालाई मान्छिन् सुन्दास। हालसालै उनकी आमाको निधन भइसकेको छ।

सुन्दासले गाउँमा रहेको श्री जनता माविमा १० कक्षासम्म पढिन्। २०४५ सालमा एसएलसी दिएर थप अध्ययनको लागि स्याङ्जा झरिन्। उनले समाजशास्त्र लिएर त्रिभुवन आदर्श क्याम्पसबाट स्नातक पूरा गरिन्। स्नातकोत्तर भने त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्गत पोखराको पृथ्वीनारायण क्याम्पसबाट गरेकी हुन्।

सुन्दासका आमा र दाइ एमालेका संगठित सदस्य थिए। जसको प्रेरणाले उनले राजनीतिक यात्रा तय गरिन्। भूमिगतकालमा उनी प्रहरीको निसानामा थिइन्। आमाले लुकी-लुकी उनलाई विभिन्न कार्यक्रममा लिएर जान्थिन्।

२०४५ सालमा उनकी आमालाई प्रहरीले पक्राउ पुर्जी जारी गरेको थियो। त्यतिबेला प्रहरीले धडपकड पनि गरेको थियो। विस्तारै उनी समाजमा रहेका सबै प्रकारका विभेदको विरुद्धमा बोल्न थालिन्। आमाले विद्रोहमा साथ दिइन्। त्यसबाट उनलाई थप प्रेरणा मिल्यो।

Ncell 2
Ncell 2

देशमा बहुदलका नारा घन्किन थालेका थिए। त्यतिबेला सुन्दास राजनीतिक रुपमा सचेत भसकेकी थिइन्। उनी पनि देशमा प्रजातन्त्र पुनर्स्थापनाका लागि आन्दोलनमा होमिइन्।

विद्यार्थी राजनीति
जीवनको अधिकांश समय पार्टीमै व्यतित गरेकी सुन्दासले राजनीतिक यात्रा २०३८/०३९ सालतिर सात कक्षामा पढ्दादेखि नै तत्कालीन मालेबाट सुरु गरेकी हुन्। विद्यार्थी समयमा अनेरास्ववियुको (एकताको पाँचौ) मा सम्पर्क प्रारम्भिक इलाका सदस्यको भूमिकामा काम गरिन्। त्यसपछि उनले अखिल महिला संघको रहेर काम गरिन्। 

समाजमा तीन प्रकारका विभेद भोगिन् उनले। वर्गका आधारमा, जातका आधारमा र लिङ्गका आधारमा। जातीय छुवाछुतले समाज आक्रान्त थियो। जातीय छुवाछुत र वर्गीय विभेद कसरी अन्त्य होला भन्ने प्रश्नले उनको मनमा जरा गाडेको थियो।

जातकै कारण उनले अपमान भोगिन्। उनको घर गैरदलितको नजिक थियो। विद्यार्थी जीवनमा सबै समुदायका व्यक्तिहरु उनका साथी थिए। तर कहिल्यै साथीको घरमा जान पाइनन्। गए पनि बाहिरै खानुपर्थ्यो। खाएको भाँडा अलग्गै धोएर राख्नुपर्थ्यो। दलित महिला भएकै कारण अपमानजनक शब्द प्रयोग हुन्थ्यो। यी र यस्तै अपमानको अन्त्य गर्न हतियारका रुपमा राजनीतिबाट विद्रोह गर्न तयार भइन् सुन्दास। 

‘उसो त आज पनि जातीय छुवाछुत उस्तै छ’, उनले भनिन्। उनको पालामा छोरी र छोराबीच निकै विभेद थियो। छोरीलाई मेलापात पठाइन्थ्यो भने छोरालाई विद्यालय। त्यही विभेद चिर्न राजनीति रोजेको उनी बताउँछिन्। हाल नेकपा एमालेको केन्द्रीय सदस्य रहेकी उनी स्याङ्जा जिल्ला ईन्चार्ज समेत हुन्। त्यस्तै गण्डकी प्रदेशको सचिवको भूमिकामा पनि छिन्। 

जिल्ला समन्वय प्रमुख हुँदै प्रदेश सांसदसम्म
नेपालको प्रजातान्त्रिक तथा संघीय लोकतान्त्रिक गणतान्त्रिक आन्दोलनमा उनको भूमिका अग्रस्थानमा छ। विद्यार्थी राजनीतिबाट उदाएकी उनी राजनीतिक आन्दोलनसँगै समाजमा पछाडि पर्दै आएको दलित समुदायको हकहितमा लड्दैँ आएकी छन्। उनले जिल्ला शान्ति समितिको प्रमुख जस्तो जिम्मेवारी सम्हालिसकेकी छिन्।

२०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनपछि सुन्दासले स्याङ्जा जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख बनेर काम गरिन्। उनी जिल्ला समन्वय समिति महासंघको केन्द्रीय अध्यक्षको भूमिकामा पनि रहिन्। त्यसैले प्रदेश सभाका लागि उनको दावी थियो। उनलाई समानुपातिकभन्दा पनि प्रत्यक्ष निर्वाचन लडेर अनुमोदित हुन मन थियो। जसको परिणाम स्वरुप उनी अनुमोदित पनि भइन्। 

पार्टीको जिल्ला कमिटीबाट सीतालाई उम्मेदवारी किन? भन्ने प्रश्न आएन। तल्लो तहबाट बाएको प्रस्ताव सजिलै पार्टीले स्वीकारेको थियो। राजनीतिमा महिला त्यसमाथि दलितले जित्दैन भन्ने बुझाइ थियो। उनी भन्छिन्, 'दलितले जित्दैन भन्ने भाष्य चिरियो। मलाई कसैले प्रश्न उठाएनन्।’ राजनीतिक अनुभव र त्यागका कारण आफूलाई जनताले विश्वास गरेको उनले बताइन्।

उनको निर्वाचन क्षेत्रमा २९ वडा पर्छन्। निर्वाचन जितिसकेपछि अब विकास निर्माणका अधूरा काम पूरा गर्नु आफ्नो प्राथिमकतामा पर्ने सुन्दासले बताएकी छन्। संविधानले दलितको हक-अधिकाकर सुनिश्चित गर्ने बताएको छ। यसका लागि आवश्यक ऐन-कानुन संघले बनाउँछ। केही प्रदेशले पनि केही बनाउने भएकोले त्यसमा जोड दिने उनको भनाइ छ।

दलितका लागि उच्च शिक्षासम्म नि:शुल्क भनिएको छ। जसका लागि आवश्यक शिक्षा ऐन बनेको छैन। छुवाछुत अन्त्य भने पनि कार्यान्वयन नभएकोले त्यसका लागि पहल गर्ने उनले बताइन्। देशभरिका सुकुम्बासी र भूमिहीन जनताको पक्षमा निरन्तर आवाज उठाइरहने सुन्दासको अठोट छ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर १९, २०७९  २०:०२

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
धनु विश्वकर्मा
लेखकबाट थप
तिज : सतिप्रथाको एक अवशेष!
बीपीको रोजाइ लिलाबाबु, सुवर्णको हिमालय शमशेर!
अनलाइन सपिङका नाममा ठगी:  देखाउने एउटा, बिक्री अर्कै
सम्बन्धित सामग्री
कात्तिक मसान्तसम्म मतदाता नामावली संकलन गर्ने आयोगको निर्णय आगामी कात्तिक मसान्तसम्म मतदाता नामावली संकलन गर्ने निर्णय भएको आयोगका प्रवक्ता नारायणप्रसाद भट्टराईले बताए। बिहीबार, असोज ९, २०८२
पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन आज आज बिहान ९ः०० देखि अपराह्न ४ः०० बजेसम्म मतदान हुने केन्द्रीय निर्वाचन समितिले जनाएको छ। शुक्रबार, मंसिर २८, २०८१
दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिका उपाध्यक्षमा एमालेकी उमा शेर्पा विजयी माओवादीकी निमलेकी शेर्पाले २ हजार ५९९ मत ल्याउँदा कांग्रेसकी पासाङदिकी शेर्पाले १७६५ मत ल्याएकी छन् । मंगलबार, मंसिर १८, २०८१
ताजा समाचारसबै
तिहार बिदामा बन्दी प्रत्यक्षीकरणको रिटमा सुनुवाइ हुने सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
विश्वविद्यालयको कुलपति प्रधानमन्त्री हुने प्रावधान हटाउनुपर्छ : मन्त्री पुन सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
गंगा दाहालले दिइन् प्रचण्डको सचिवालयबाट राजीनामा सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
आज पनि बढ्यो सुनको मूल्य सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
अर्जेन्टिनालाई हराउँदै मोरोक्कोले जित्यो फिफा यु–२० विश्वकपको उपाधि सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन
दुर्गा प्रसाईको पत्रकार सम्मेलन मंगलबार, असोज ७, २०८२
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना
सुरु भयो दशैं, कसरी राख्ने जमरा र घटस्थापना सोमबार, असोज ६, २०८२
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै
पशुपति क्षेत्र, आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुको अन्त्येष्टि गरिदै मंगलबार, भदौ ३१, २०८२
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE
नवनियुक्त मन्त्रीहरुको सपथ ग्रहण || LIVE सोमबार, भदौ ३०, २०८२
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z
जङ्गी अड्डा लाइभ, Gen Z बिहीबार, भदौ २६, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
हमासले युद्धविराम उल्लंघन गरेको भन्दै इजरायलद्वारा गाजामा हवाई आक्रमण आइतबार, कात्तिक २, २०८२
गृहमन्त्रीले भागेको भनेका पूर्वऊर्जामन्त्री घरबाटै लाइभ सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
सेनाको सुरक्षामा बस्दा मेरो मोबाइल सिज गरियो : ओली, पार्टीमा आफ्नो अझै खाँचो रहेकाले उमेरले नेतृत्व नछेक्ने दाबी आइतबार, कात्तिक २, २०८२
नर्भिकले बढायो नर्सहरूको तलब सोमबार, कात्तिक ३, २०८२
मोहन वैद्यले दिए राजीनामा, महासचिवमा सीपी गजुरेल आइतबार, कात्तिक २, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
जेन-जी क्रान्ति: उपलब्धि, अवसर, चुनौती र अबको उत्तरदायित्व अरुण क्षेत्री
नेपालमा मुख स्वास्थ्य संकट: लाखौँलाई असर गर्ने दन्त रोग किन रोक्न सकिएन? नेपाल लाइभ
युवा उमेरमै किन थाक्छ मन र मस्तिष्क? बर्नआउटको कारण र समाधान डा. प्रज्ञा सिंह
दुर्गमका कर्मचारीको सुरक्षा : चुनौती र समाधान नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
'सुरक्षित' नारा, 'असुरक्षित' वास्तविकता शनिबार, असोज ११, २०८२
जब हेल्थ क्याम्पमै पोस्टमार्टम गराउन खोजियो! शनिबार, भदौ १४, २०८२
प्रेम र आकर्षणको मध्यबिन्दुमा ‘देवयानी’ शनिबार, भदौ ७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
बैशाखमा निर्वाचन सार्ने तयारी बिहीबार, असोज ३०, २०८२
जापानलाई हराएसँगै यूएई विश्वकपमा छनोट, सबै टोलीको टुंगो लाग्यो बिहीबार, असोज ३०, २०८२
रोमाञ्चक खेलमा कतारविरुद्ध ५ रनले विजयी, सन्दीपको नाममा पाँच विकेट मंगलबार, असोज २८, २०८२
ओमानविरुद्ध टस जित्दै ब्याटिङ रोज्यो नेपालले, टोलीमा एक परिवर्तन बुधबार, असोज २९, २०८२
हमासले युद्धविराम उल्लंघन गरेको भन्दै इजरायलद्वारा गाजामा हवाई आक्रमण आइतबार, कात्तिक २, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्