मोरङमा ढुंगा–गिट्टीको अवैध उत्खनन बढ्यो, मन्त्रीसहितको अनुगमन टोलीमाथि स्थानीयको आक्रोश- खोलामा यत्रो उपद्रो हुँदा कह

समाज

नेपाल लाइभ मंगलबार, वैशाख ११, २०७५ १२:२५

विराटनगर– मोरङमा अवैध रुपमा ढुंगा र गिट्टी उत्खनन बढेपछि प्रहरीले सक्रियता बढाएको छ। यसैक्रममा सोमबार १/१ वटा स्काभेटर र टिप्पर नियन्त्रण गरिएको छ।

केराबारी गाउँपालिका ७ मुगुस्थित खदम खोलाबाट ‘अनटेस्ट’ लेखिएको स्काभेटर र ढुंगा लोड गरिरहेको ना७ख ६९१२ नम्बरको टिप्पर नियन्त्रणमा लिइएको हो। प्रहरीले भण्डारण स्थलबाट करिब ५ हजार घनमिटर ढुंगा समेत सिज गरी आवश्यक कारबाहीका लागि इलाका वन कार्यालय केराबारीको जिम्मा लगाएको छ।

यस बाहेक १५ दिनयता चुरे संरक्षण क्षेत्रबाट अवैध रुपमा ढुंगा, गिट्टी, बालुवा दोहन तथा ओसारपसारमा संलग्न ५ टिप्पर, ४ ट्याक्टर र ४ स्काभेटर र करिब ५ हजार घनमिटर ढुंगा नियन्त्रण गरिसकिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङले जनाएको छ।

यसैगरी, उर्लाबारी क्षेत्रका खोलामा अवैध उत्खनन तथा वन फँडानी बढेको छ। च्यानल निर्माणका नाममा स्थानीय तहको संरक्षणमै खोलाको उत्खनन र वन फँडानी वढेको स्थानीयले आरोप लगाएका छन्।

वडा नम्बर ४ स्थित सोल्टी खोलामा झन्डै ३ किलोमिटर र वडा नम्बर १ स्थित मिक्लु खोलामा ५ सय मिटर ढुंगा/गिट्टी र वालुवा उत्खनन गरिएको उनीहरुले बताएका छन्। यस्तै, उर्लाबारी ७ को सरकारी वनमा जथाभावी रुख कटान भइरहेको स्थानीयले बताएका छन्। आमा मिलन केन्द्रको निजी जंगल फँडानीको नाममा सरकारी/पर्ती जग्गाको रुख समेत काटिएको स्थानीयले बताए।

उर्लाबारी नगरपालिकाका प्रमुख खड्गबहादुर फागोको एकल निर्णयले प्राकृतिक स्रोतको दोहन भएको भन्दै स्थानीयले प्रदेश १ का आन्तरिक मामिला तथा योजनामन्त्री हिक्मत कार्कीसँग गुनासो गरे। गुनासोपछि मन्त्री कार्की नेतृत्वको टोलीले गत शनिबार सो क्षेत्रको अनुगमन पनि गरेको छ। टोलीमा प्रदेशसभा सांसद कुशल लिम्बू, मोरङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामप्रसाद आचार्य लगायत थिए।

अनुगमनका क्रममा उपस्थिति रहेकी उर्लाबारी नगरपालिकाकी उपमेयर लक्ष्मी भण्डारीले खोला उत्खनन र वन फँडानीबारे अनभिज्ञता प्रकट गरिन्। तर, कार्यपालिकाको बैठकले ‘च्यानल’ खोल्न ४५ लाख रुपैयाँ विनियोजन गर्ने निर्णय गरेको उनले जानकारी दिइन्।

मानव बस्ती नै जोखिममा पर्नेगरी भइरहेको खोलाको उत्खनन रोक्नेतर्फ समयमै ध्यान नदिएको भन्दै अनुगमनका क्रममा मन्त्रीसहितको टोलीले सर्वसाधारणको खप्की समेत खानुपरेको छ। आक्रोशित स्थानीयवासीले ‘खोलामा यत्रो उपद्रो हुँदा तपाईंहरु कहाँ हुनुहुन्थ्यो, प्राकृतिक स्रोतको संरक्षण र जनताको सुरक्षा तपार्इंहरुको दायित्वमा पर्दैन?’ भन्दै असन्तुष्टि पोखेका थिए।

खोला र जंगलमा भइरहेको बेथिति रोक्न खोज्दा नगर प्रमुख फागोले हप्किदप्की र धम्की समेत दिएको उर्लाबारी–४ का महेश ढकालले बताए। लोडर र स्काभेटरको प्रयोग गरी दैनिक २÷३ सयभन्दा बढी टिप्परले बालुवा÷गिट्टी निकासी गरिरहेको उनको भनाइ छ।

बेतिनी सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका सदस्य मिलन दाहालले खोला उत्खननले सामुदायिक वन र बस्तीलाई असर गर्ने भन्दै यस्ता गलत कार्य तत्काल रोक्न आग्रह गरे।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी आचार्यले खोलामा थुप्रिएको गिट्टी–बालुवा साइड गर्न अनुमति दिइएकोमा जथाभावी ढुंगा/गिट्टी उत्खनन र बिक्री–वितरण गरेको पाइएको बताए। उनले वातावरणीय परीक्षण नै नभएकाले ढुंगा÷गिट्टी उत्खनन र बिक्री वितरण गर्ने अनुमति कसैलाई नदिइएको स्पष्ट पारे।

स्थानीय जनप्रतिनिधि र कर्मचारीहरु मार्फत वन फँडानी तथा खोला उत्खननको जानकारी आफूसम्म आएको आचार्यले बताए। निजी वनका नाममा सरकारी वनको रुख काटिएको विषयमा अनुगमन गर्न जिल्ला वन कार्यालयलाई निर्देशन दिइएको आचार्यको अचार्यको भनाइ छ। उनले भने, ‘संलग्न जोसुकै भए पनि कारबाहीको दायरामा ल्याइन्छ।’

आन्तरिक मामिला तथा योजनामन्त्री कार्कीले अवैध निकासी प्रमाणित भए कसैलाई उन्मुक्ति नदिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com

लेखकबाट थप

शुभमन गिल बने भारतको नयाँ टेस्ट कप्तान

जुम्लाका दुई पालिका पूर्ण खोप सुनिश्चितता घोषित

नेताहरूले गरेको योगदान जनतासामु लैजानुपर्छ : शेरबहादुर देउवा