रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकाले आउँदो असोज ९ गते लगानी सम्मेलन गर्दैछ। यस क्षेत्रका पुराना नगरपालिकाले भन्दा विकास निर्माणसहित अन्य काममा समेत तिलोत्तमाले छोटो समयमा गति लिएको देखिन्छ। तिलोत्तमा लगानी सम्मेलनमा केन्द्रित रही नेपाल लाइभका दीपक घिमिरेले नगर प्रमुख वासुदेव घिमिरेसँग गरेको कुराकानी :
स्थानीय तहमध्येबाट पहिलोपटक तिलोत्तमाले लगानी सम्मेलन गर्दैछ। तयारी के भइरहेको छ?
तयारीको ९० प्रतिशत काम सकियो। स्वेदशी तथा विदेशी लगानीकर्ता, विकास साझेदारहरूलाई पत्राचार गर्ने काम भइसक्यो। सम्मेलन उद्घाटनका लागि पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल आउने कार्यक्रम तय भएको छ। उद्घाटन समारोहमा भाग लिन सातै प्रदेशका मुख्यमन्त्रीलाई पनि बोलाएका छौं। संघिय सरकारका मन्त्री, सांसद, प्रमुख राजनीतिक दलका नेता, सरकारका उच्च पदस्थ कर्मचारी, गैरआवासीय नेपाली, विकास साझेदार संस्थाका प्रतिनिधि, नेपालस्थित विदेशी कूटनीतिक नियोगका प्रतिनिधि आउँछन्। करिब २ सय ५० जना स्वदेशी तथा विदेशी उद्योगी/व्यवसायीसहित ५ सय जनाको सहभागिता रहने अपेक्षा गरेका छौं।
लगानी सम्मेलनपछि नगरपालिकामा यसले पार्ने प्रभाव कस्तो हुने अपेक्षा गर्नुभएको छ?
यहाँ उद्योग, व्यवसाय, ठूलाठूला होटल, रिसोर्ट खुल्ने क्रम तीव्र छ। नगर क्षेत्रमा शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, उद्योग, व्यापार, पर्यटन, पूर्वाधार, फोहरमैला व्यवस्थापन, लगायत क्षेत्रमा स्वदेशी तथा विदेशी लगानी भित्र्याउनु नै यस सम्मेलनको मुख्य लक्ष्य हो। तिलोत्तमा नगरपालिका २०७१ सालमा स्थापित नयाँ नगरपालिकामध्ये एक हो । रुपन्देहीकै मध्यभागमा अवस्थित भैरहवा-बुटवल ६ लेन सडक, पर्याप्त सरकारी तथा सार्वजनिक जग्गा, सडक पूर्वाधार, सिँचाइका लागि पानी लगायतका कारण पनि यहाँ लगानीमा चासो बढेको छ। सरकारी तथा निजी क्षेत्रसँगको सम्बन्ध र सहकार्यलाई थप निकट र बलियो बनाउने अपेक्षा लिएका छौं।
कति वटा परियोजनामा समझदारी हुन्छ?
तिलोत्तमा आफैमा ठूलो सम्भावना बोकेको क्षेत्र हो। यहाँ लगानी गर्नका लागि निजी क्षेत्र निकै उत्साहित छन्। लगानी सम्मेलनले तिलोत्तमामा आर्थिक, पूर्वाधार विकास तथा सामाजिक विकासलाई नयाँ उचाइमा पुर्याउने अपेक्षा लिएका छौं। हामीले २२ वटाजति परियोजना पेस गर्दैछौं। परियोजना प्रस्ताव गर्दा वातावरण र नागरिकको दैनिक जीवनमा पार्ने प्रभावलाई समेत ध्यान दिएका छौं। पर्यटन, कृषि, यातायात, उद्योग, स्वास्थ्य, फोहरमैला व्यवस्थापन, प्राविधिक शिक्षा, वातावरण लगायतका क्षेत्रमा केन्द्रित रहेर परियोजनालाई प्राथमिकता दिएका छौं।
आधा दर्जनभन्दा बढी परियोजनामा असोज ९ गते नै हस्ताक्षर गर्नेछौं। प्रस्तावित परियोजनामा एकीकृत कृषिउपज संकलन तथा प्रशोधन केन्द्र, एकीकृत फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्र, ढाक्रेबास एकीकृत पर्यटकीय स्थल, मासु प्रशोधन केन्द्र, सिटी कलेज, क्यान्सर अस्पताल, महिला अस्पताल, प्रादेशिक स्मार्ट बसपार्क, मिनी नेपाल, तिलोत्तमा अटोभिलेज, औद्योगिक क्षेत्र, व्यापारिक केन्द्र, रिङ रोडमा रेलवे, स्मार्ट हाटबजार, एकीकृत दूध संकलन तथा प्रशोधन केन्द्र, स्मार्ट पार्किङ, स्मार्ट बाल उद्यान लगायत छन्।
नेपाल सरकारले नै केन्द्रीय स्तरमा गरेको लगानी सम्मेलनमा प्रतिबद्धता अनुसार लगानी आउन सकेन। तिलोत्तमा लगानी सम्मेलन सफल हुने आधारहरू के छन्?
काठमाडौंमा भएको सम्मेलनमा स्वदेशीभन्दा पनि विदेशी लगानी नेपालमा कसरी भित्र्याउन सकिन्छ भनेर सम्मेलन आयोजना गरिएको थियो। तर, हामीले विदेशीलाई भन्दा पनि स्वदेशी लगानीकर्तालाई लगानीका लागि भित्र्याउन खोजेका छौं। हामीले सकेसम्म स्वदेशी लगानीकर्तालाई नै प्राथमिकता दिएका छौं। नगरपालिका आफैले गर्नुपर्ने कामको क्षेत्रमा बढी केन्द्रित भएर योजना छनोट गरेका छौं। त्यसकारण हामी यो सम्मेलनमा सफल हुनेछौं भन्नेमा विश्वस्त छौं।
लगानी सम्मेलनलाई एउटा प्लेट फर्मको रुपमा राखेका छौं। हामी लगानीको वातावरण बनाउँछौ। लगानी सुरक्षित गर्छौं। यसमा लगानीकर्ता ढुक्क भए हुन्छ। त्यति मात्र होइन हामीले उद्योगसम्म जानका लागि सडक पूर्वाधार निर्माण तथा विद्युतीकरणको पनि व्यवस्था गर्नेछौं।
लगानीकर्ता ढुक्क भए हुन्छ भन्नुभयो। उनीहरुलाई विश्वस्त पार्ने खालका योजना तथा नीति कसरी अवलम्बन गर्नुभएको छ?
आम लगानीकर्ताको हितलाई ध्यानमा राखेर विभिन्न शीर्षकमा कर छुटदेखि सरकारी तथा सार्वजनिक जग्गालाई लिज प्रक्रियामा प्रदान गर्नेसम्मका सुविधा प्रदान गर्नेछौं। नगरपालिकाभित्र थुप्रै सरकारी तथा सार्वजनिक जग्गा छन्। ती जग्गामा उद्योग स्थापना गर्न सकिए जग्गाको पनि संरक्षण हुने, स्थानिय नगरवासीले रोजगार पनि पाउने भएकाले त्यस्ता जग्गालाई लिज प्रक्रिया मिलाएर उद्योगधन्दा सञ्चालन गर्न दिने सोचमा छौं। लगानी सम्मेलनमा सम्झौता गर्नेलाई जग्गाको अभाव हुन दिनेछैनौं।
लगानी नै गर्ने भए उनीहरुले कस्त सुविधा र सहुलियत पाउन सक्छन्?
मासिक न्यूनतम ५ हजारमा प्रतिकठ्ठा जग्गा उपलब्ध गराउने सोच बनाएका छौं। साथै न्यूनतम ५० जनासम्मलाई रोजगारी दिने परियोजनालाई स्थापनाको ५ वर्षसम्म व्यावसायिक करमा ५० प्रतिशत छुट दिइनेछ। न्यूनतम ३ सय जनासम्मलाई रोजगारी दिने परियोजनालाई स्थापनाको १० वर्षसम्म व्यावसायिक करमा ७५ प्रतिशत छुट दिइनेछ। ३ सयभन्दा माथि ५ सयसम्मलाई रोजगारी दिने परियोजनालाई स्थापनाको १२ वर्षसम्म व्यावसायिक करमा ९० प्रतिशत छुट सुविधा दिइनेछ। ५ सयभन्दा माथि रोजगारी दिने परियोजनालाई स्थापनाको १५ वर्षसम्म व्यावसायिक करमा शतप्रतिशत छुट दिइनेछ।
यसैगरी परियोजनाको भवन, टहरा तथा संरचना निर्माणका लागि नगरपालिकाबाट नक्सा पास गर्दा ५० देखि ३ सयसम्मलाई रोजगारी दिने परियोजनालाई ५० प्रतिशत नक्सा पास दस्तुरमा छुट दिने नीति लिएका छौं। कृषिमा आधारित दुग्ध उद्योग, मत्स्यपालन, माछाभुरा उत्पादन, प्रशोधन एवं प्याकेजिङ, कोल्ड स्टोरेज आदिलाई परियोजना स्थापनाको ७ वर्षसम्म नगरपालिकाले लिने व्यावसायिक कर र नक्सा पास दस्तुरमा ५० प्रतिशत छुट दिइनेछ।
तिलोत्तमा एकीकृत फोहोरमैला व्यवस्थापन केन्द्रलाई परियोजना स्थापनाको ७ वर्षसम्म नगरपालिकाले लिने व्यावसायिक करमा लाग्ने रकम तथा नक्सा पास दस्तुरमा ६० प्रतिशत छुट दिइने योजना अघि सारेका छौं। पर्यटन तथा मनोरञ्जनसँग सम्बन्धित होटेल–मोटेल तथा मनोरञ्जनसँग सम्बन्धित परियोजनालाई स्थापनाको ५ वर्षसम्म नगरपालिकाले लिने व्यावसायिक करमा लाग्ने रकम तथा नक्सा पास दस्तुरमा ५० प्रतिशत छुट दिइनेछ। न्यूनतम ५० जनालाई रोजगारी दिने परियोजनालाई ५ वर्षसम्म सम्पत्ति करमा शतप्रतिशत छुट र परियोजनाका लागि जग्गा खरिदमा सहजीकरण गरिनुका साथै विद्युत सेवाका लागि पनि सहजीकरण हुनेछ।
विदेशी लगानीकर्ता पनि आउने चर्चा थियो, कुनकुन देशबाट कति लगानीकर्ता आउँदैछन्?
हो, हामीले विदेशी लगानीकर्तालाई पनि आह्वान गरेका छौं। अहिलेसम्म चीनबाट १५ जना, भारतबाट १५ जना, कोरिया र बंगलादेशबाट केही लगानीकर्ता आउने भएका छन्। विदेशीलाई भन्दा पनि नेपाली लगानीकर्तालाई नै समावेश गराउने जोड योजना हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
_t8BeRbUgcf-1762069438.jpg)
