सत्ताको नेतृत्वमा रहँदादेखिनै जारी रहेको पार्टी विवाद एमाले सत्ताबाट बाहिरिएपछि पनि जारी छ। अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालपक्षले गठन गरेको विवाद समाधान कार्यदलले १० बुँदे सहमति गरेसँगै विवाद समाधान हुने अपेक्षा नेता-कार्यकर्ताले गरेको भएपनि एमालेको आन्तरिक एकतामा कुनै प्रगति हुनसकेको छैन। अध्यक्ष ओली र वरिष्ठ नेता नेपालपक्षले समानान्तर गतिविधिलाई जारी राखेका छन्।
केही दिन अघि दुबै पक्षको केन्द्रीय कमिटी बैठक सकिएको छ। पार्टी एकतामा केन्द्रित हुने भनेर दुबै पक्षले निर्णयहरु गरेको भएपनि त्यसअनुरुपका गतिविधि भने सञ्चालन हुन सकेका छैनन्। अध्यक्ष ओलीपक्षले विधान मस्यौदा तयार गर्ने, विभागहरु गठन गर्ने लगायतका काम गरिसकेको छ। यसै सन्दर्भमा नेपाल लाइभकर्मी वीरेन्द्र ओलीले नेपालपक्षका स्थायी कमिटी सदस्य युवराज ज्ञवालीसँग कुरा गरेका छन्। प्रस्तुत छ ज्ञवालीसँगको कुराकानीको सारसंक्षेप:–
पार्टी एकता हुने समय, परिस्थिति बाँकी छ कि टुंगियो?
पार्टी एकता अनिवार्य छ। यसबारेमा हाम्रो केन्द्रीय कमिटी बैठक बसेर पार्टी एकतामा केन्द्रित हुने भनेको छ। पार्टी एकतामा अर्को कुरा के भनेको छ भने, कार्यदलले तयार पारेको १० बुँदे सहमति एउटा उपलब्धि हो, त्यसमा उभिएर अघि बढ्नु पर्छ र सम्मानजनक एकता हुनुपर्छ।
अब व्यक्ति–व्यक्तिको फरक कुरा होलान्, त्यो अलग कुरा हो। पार्टी बैठकको लामो छलफलपछि संस्थागत निर्णय गरेको कुरा के हो भने, १० बुँदे सहमति महत्वपूर्ण उपलब्धि हो। त्यसको जगमा उभिएर सम्मानजनक एकताका लागि त्यसलाई परिमार्जन गर्न जरुरी छ।
उहाँहरुले विधान मस्यौदा तयार गर्नुभएको छ। यसले झस्क्याएको छ, शंका उत्पन्न भएको छ। उहाँहरुले के चाहेको हो? पार्टी एकता गर्न नचाहेको हो कि? भन्ने गम्भीर प्रश्न उठेको छ
हामी सम्मानजनक एकताको पक्षमा छौं। अब पार्टी एकतामै सम्पूर्णरुपमा केन्द्रित हुनुपर्छ। त्यही अनुरुप हाम्रा बोलीबचन, व्यवहारहरु हुनुपर्छ, क्रियाकलाप, गतिविधि त्यही अनुसार अघि बढ्नुपर्छ भन्ने संस्थागत निर्णय हो।
यहाँ व्यक्ति व्यक्तिका आ–आफ्ना धारणाहरु हुनसक्छन्। त्यो बेग्लै कुरा हो। स्थायी कमिटी र केन्द्रीय कमिटीको लामो छलफलपछि गरेको निर्णय यही हो।
अध्यक्ष केपी ओली पक्षले विधान मस्यौदा तयार गर्ने भनिसक्नु भयो नि!
यसले अलिकति झस्काएको छ। उहाँहरुले विधान मस्यौदा तयार गर्नुभएको छ। यसले शंका उत्पन्न भएको छ। उहाँहरुले के चाहेको हो? पार्टी एकता गर्न नचाहेको हो कि भन्ने गम्भीर प्रश्न उठेको छ।
अब यसले केही अवरोध सिर्जना गर्ने काम पनि गरेको छ। तर, यो चाहिँ प्रस्तावमात्र हो। विधान प्रस्तावित कुरा हो। त्यसका लागि विधान महाधिवेशन गर्नुपर्छ। त्यो राष्ट्रिय महाधिवेशनमा गएर मात्र कार्यान्वयन हुने हो। त्यो अहिले लागू हुने विषय होइन। अहिले लागू हुने विधान भनेको नवौं महाधिवेशनको हो। त्यसो भएको हुनाले यति नै कारणले अब चाँही एकता भंग भयो, एकता हुन सक्दैन, ‘च्याप्टर क्लोज’ भयो भन्ने कुराको निष्कर्षमा पुग्न सकिँदैन। अझै पनि एकताको सम्भावना छ। एकता गर्न सकिन्छ। तर, एकता भइसकेपछि यी निर्णयहरु स्वतः खारेज हुन्छन्।
तपाईंहरुले सम्मानजनक एकता गर्ने भनिरहँदा अब यसले कति समय लिन्छ?
जतिसक्दो छिटो गर्नुपर्छ। किनकी ढिलो गर्दा उता विधान महाधिवेशन गर्नुपर्ने, एक वर्ष भित्रमा महाधिवेशन गर्नुपर्ने लगायतको काम गर्न असहज हुन्छ। अब स्थानीय तहको चुनाव पनि आइरहेको छ, त्यसो भएकाले यसमा ढिलाइ गर्नु हुँदैन। जतिसक्दो चाँडो एकता गर्नुपर्छ। तर, यसका लागि नेतृत्व तयार हुनुपर्छ। खासगरि केपी कमरेड तयार हुनुपर्यो।
केपी कमरेडले एकताको महत्वलाई ख्याल गर्नुपर्यो। एमाले यतिबेला विभाजित भयो भने समग्र नेपालको कम्युस्टि आन्दोलनमा ठूलो क्षति पुग्छ। यतिबेलाको विभाजन एमाले र मालेको विभाजन जस्तो होइन। यसबाट धेरै ठूलो नोक्सान हुन्छ।
एमालेको विभाजित पक्षले माओवादी लगायत वामपन्थीसँग सहकार्य गर्ने, संयुक्त मोर्चा गर्ने र चुनावमा जाने स्थिति बन्छ र वामपन्थीको भोट विभाजित हुन्छ। यसले स्वभाविक रुपमा वामपन्थीहरु आपसको लडाईंले आफैं हार्ने र सकिने अवस्थमा पुग्छन्। त्यो स्थिति देखा पर्दैछ।
यसका लागि जिम्मेवार को हो त?
यसमा केपी ओली सबैभन्दा जिम्मेवार हुनुपर्छ। उहाँले यो कुरा किन सोचिरहनु भएको छैन, उहाँले के गर्न खोज्नु भएको छ, एउटा गम्भीर प्रश्न उहाँमाथि देखिएको छ।
एकताको सम्भावना अझै टरेको छैन। एकता गर्ने भनेको ‘कम्प्रमाइज’ नै हो। एमालेमा अहिले दुई समूह भइसक्यो, दुई विचार समूह। अब सहमति नगरि विकल्प छैन। सहमति भनेकै लेनदेन हो
केपी ओलीपक्ष विधान संशोधन गरेर अघि बढिसक्यो, कतिपय नेताहरुले एकताको ‘च्याप्टर क्लोज’ भयो भनिरहनु भएको छ। यति भन्दाभन्दै पनि तपाईंहरु कमजोर भएर हो एकता–एकता भन्नु भएको?
होइन, होइन। एकताको ‘च्याप्टर क्लोज’ भयो भनेर उहाँहरुले भन्नु भएको छैन। त्यो संस्थागत निर्णय पनि होइन। उहाँहरुको केन्द्रीय र स्थायी कमिटीले निर्णय गरेको छ। १० बुँदे सहमतिको आधारमा एकता गर्ने हो, १० बुँदे निर्णय स्वीकृत पनि गरेका छौं भनेर निर्णय गर्नु भएको छ। त्यसो भएकाले एकता गर्ने हो भने त्यसकै आधारमा गर्नुपर्छ भन्ने उहाँहरुको कुरा छ। एकताको ‘च्याप्टर’ सकियो भन्ने कुरा छैन। व्यक्तिहरु गैरजिम्मेवार ढंगले बोलिरहेका छन्। माधव नेपाल विनाको एकता हो, माधव नेपाललाई ठाउँ छैन जस्ता अत्यन्त अराजनीतिक, विखण्डनकारी, विभाजनकारी प्रवृत्ति, चिन्तन र अभिव्यक्तिहरु आइरहेका छन्। ति विल्कुल गलत हुन्। त्यसले नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई बर्बाद गर्ने कुरामा मात्र सघाउ पुर्याउँछ, त्यसले राम्रो केही पनि गर्दैन।
‘कम्प्रमाइज’ गरेर एकता गर्ने अवस्था बन्छ कि सम्भावना टर्दै गयो?
छ, त्यो सम्भावना अझै टरेको छैन। एकता गर्ने भनेको ‘कम्प्रमाइज’ नै हो। एमालेमा अहिले दुई समूह भइसक्यो, दुई विचार समूह। अब सहमति नगरि विकल्प छैन। सहमति भनेकै लेनदेन हो। कसैले केही छोड्ने, कसैले केही भन्ने हो। एउटा पक्षमात्र जितेको अवस्थामा ‘कम्प्रमाइज’ हुँदैन। सहमति हुँदैन। सहमति नभइ एकता हुँदैन। यो त वैज्ञानिक कुरा हो।
तपाईंहरुका कारण सरकार विस्तारमा ढिलाइ भयो भन्ने कुरा आइरहेको छ, सत्य हो?
यो एकदम गलत कुरा हो। यसमा कुनै सत्यता छैन। कांग्रेस, माओवादी र जसपाको आन्तरिक कारणले गर्दा हो ढिलाइ भएको। हामीले त औपचारिक रुपमा नै सरकार बनाउनुस्, मन्त्री बनाउनुस् भनिसकेका छौं। भित्रभित्र नेताहरुले कसले के कुरा गर्नु भएको छ, त्यो अलग कुरा हो। तर, हाम्रो बैठकले अहिले सरकारमा नजाने भन्ने निर्णय गरेको छ। यो हाम्रो संस्थागत निर्णय हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।