काठमाडौं- बीपी साहित्य महोत्सव अन्तर्गत असोज ३ गतेको एक कार्यक्रममा पूर्वसभामुख दमननाथ ढुंगानाले प्रतिनिधि सभाको सबैभन्दा ठूलो दलको हैसियतमा कांग्रेसले सरकारको नेतृत्व गर्नुपर्ने भए पनि माओवादी नेतृत्वको सरकारमा सहभागी भएको भन्दै आलोचना गरे।
प्रतिनिधि सभामा कांग्रेस पहिलो ठूलो र माओवादी केन्द्र तेस्रो ठूलो दल हुन्। ढुंगानाको आलोचनाले कांग्रेसको सत्ता मोह र माओवादी केन्द्रको हैसियतविहीन जिम्मेवारीलाई एकसाथ प्रश्न गर्छ। त्यसका अतिरिक्त उनले अहिलेको संविधानलाई खुसी पार्न ल्याइएको पनि आरोप लगाए।
कार्यक्रमको दर्शकदीर्घामा रहेका कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाले ढुंगानाको प्रतिवाद गर्दै माओवादी केन्द्रको बचाउ गरे। सरकारको नेतृत्वका सम्बन्धमा थापाको भनाइ थियो, 'सरकार नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वमा बनाउनुपर्छ भन्ने म पनि ठान्छु। प्रयास पनि छ। तर सूर्यबहादुर (थापा)को नेतृत्वमा सरकार बनेको होइन? सूर्यबहादुरको ठूलो दल थियो? लोकेन्द्रबहादुर चन्दको नेतृत्वमा सरकार बनेको होइन? उनको दल ठूलो थियो?'
ढुंगानाको प्रतिवाद गर्ने क्रममा थापाले संविधानलाई होइन, आफ्नो कामलाई भारी बोकाउनुपर्ने बताए। संविधानको बचाउ त उनले गरे, तर माओवादी केन्द्रको पनि अप्रत्यक्ष बचाउ गरे।
कांग्रेस र माओवादी केन्द्रको सत्ता गठबन्धन जारी छ। कांग्रेसले एमालेबाट माओवादी केन्द्रलाई अलग्याएर आफू समेतको सहभागितामा नयाँ सत्ता समीकरण निर्माण गरेको हो। त्यसयता माओवादी केन्द्रमाथि उठ्ने प्रश्नको कांग्रेस नेताहरूले जवाफ दिएर बचाउ गर्ने गरेका छन्। असोज ३ गते थापाको अभिव्यक्ति त्यसकै निरन्तरता मात्रै हो।
कांग्रेसको गत साउन पहिलो हप्ता बसेको केन्द्रीय कार्यसमिति बैठकमा उठेका अनेक विषयमध्ये एक थियो- समाजवादी मोर्चा। सत्ता गठबन्धनको सबैभन्दा ठूलो दल कांग्रेसलाई बाहिर राखेर माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी, जसपा र नेकपाले समाजवादी मोर्चा गठन गरेपछि कांग्रेस वृत्त सशंकित भएको थियो। समाजवादी मोर्चा गठन गरेर गठबन्धनभित्र अविश्वास सिर्जना गर्न खोजेको भन्दै माओवादी केन्द्रप्रति केन्द्रीय समितिमा पनि प्रश्न उठ्यो।
साउन ८ गते उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले सदस्यहरूले उठाएका प्रश्नको जवाफ दिने क्रममा समाजवादी मोर्चाको विषयमा पनि प्रष्ट्याउने प्रयास गरे। केन्द्रीय सदस्यहरूले माओवादी केन्द्रलाई सोधेको प्रश्नको जवाफ खड्काले दिएका थिए। उनले पुस १० गते भत्किएको गठबन्धन ब्युँत्याउने गरी बालुवाटारमा (फागुन १२ गते राति) बसेको बैठकमै माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी र जसपाको समाजवादी मोर्चा बनाउने सहमति भएको बताए।
'प्रचण्डजीले कांग्रेसलाई जानकारी छ, उहाँहरूलाई जानकारी गराएर उहाँहरूकै सहमतिमा हामीले मोर्चा बनाएका हौँ भनेर एउटा इन्टरभ्युमा भन्नुभएको थियो। त्यो यथार्थ कुरा हो', खड्काको भनाइ थियो, 'जस्ताको तस्तै कुरा केन्द्रीय समितिमा जानकारी गराउने बेला आएको कारणले, केन्द्रीय समितिमा उठेको कुरा प्रष्ट गर्नुपर्ने कारणले उपयुक्त ठानेर मैले यो कुरा राखेको हुँ। त्यही दिनको निर्णय अनुसार पछि विप्लवजी थपिएर चार दलको समाजवादी मोर्चा सार्वजनिक रुपमा घोषणा भएको अवस्था हो। यसलाई नेपाली कांग्रेसले त्यही रुपमा बुझ्नुपर्छ।'
अर्को प्रसंग, साउन २ गते राति स्कुटरको ब्रेकसुको आवरणमा लुकाएर ल्याएको सुन त्रिभुवन विमानस्थलबाट बाहिरिएपछि राजस्व अनुसन्धानको टोलीले सिनामंगलबाट बरामद गरेको थियो। त्यसपछि प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेले सुन तस्करीको सन्दर्भमा गृहमन्त्री र अर्थमन्त्रीलाई जोडेर प्रश्न उठायो। उसले माओवादी केन्द्रका नेताहरूको सुनका विविध प्रकरणमा संलग्नता भएको आशंका व्यक्त गर्दै उच्चस्तरीय छानबिन समिति गठन गर्नुपर्ने माग गरेको थियो। सरकारले भने सीआईबीले अनुसन्धान गरिरहेको भन्दै एमालेको मागलाई टार्ने प्रयास गरिरहेको थियो। यही विषयमा एमालेले सदन अवरोध समेत गर्यो।
सत्ता साझेदार दल भएका कारण कांग्रेसले माओवादी केन्द्रलाई सहयोग पुग्ने धारणा राखिरहेकै थियो। तर कांग्रेसका अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले सदनबाट खुलेर बोले। साउन २३ गतेको प्रतिनिधि सभा बैठकमा उनले भने, 'एयरपोर्टबाट (सुन) गर्दा कसको गल्ती हो, कमजोरी हो? सरकारको। तर एयरपोर्टबाट आएर सिनामंगलको चोकमा पक्डिँदै गर्दा कसले पक्रियो त? सरकारको एउटा हातले एयरपोर्टमा कमजोरी गर्यो, तर सरकारको अर्को हातले फेरि पक्रियो, सिनामंगलको चोकमा। यो पनि हामीले बिर्सिनुहुँदैन।'
सम्बोधनका क्रममा शर्माले विगतका कैयौँ सन्दर्भ जोड्दै एमालेमाथि कटाक्ष गरेका थिए। 'म सम्झिन चाहन्छु, सय किलो सुन त भेटियो। तर ३३ किलो सुनको छानबिन आयोग त छोड्नुस्। सुनको एउटा तोला समेत नभेटिइकन फाइल बन्द भएको छ', उनको भनाइ थियो।
कांग्रेसका एक नेताले यस्ता अभिव्यक्तिहरू सन्दर्भ र आवश्यकता अनुसार बोलिने भएकाले कुनै दल विशेषको बचाउको अर्थमा लिन नहुने बताए। आफ्नो अभिव्यक्ति दिँदा कहिले कसैको पक्षमा र कहिले कसैको विपक्षमा उभिएको जस्तो देखिने भएता पनि उद्देश्य नै त्यस्तो भने नहुने उनको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
