काठमाडौं- विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको कोभिड १९ को महामारीबाट अर्थतन्त्रमा विभिन्न क्षेत्रमा परेका प्रभावित र त्यसबाट वित्तीय क्षेत्रमा पर्नसक्ने असर तथा उद्योग व्यवसायको पुनरुत्थानमा लाग्नसक्ने समय आदिको अध्यनका आधारमा नेपाल राष्ट्र बैंकले कर्जालाई तीन वर्गमा वर्गीकरण गरेको छ।
राष्ट्र बैंकले अति प्रभावित क्षेत्र, मध्यम प्रभावित क्षेत्र र न्यून प्रभावित क्षेत्रको रुपमा वर्गीकरण गरेको छ। कर्जाको वर्गीकरणअनुसार बैंकहरुले सहुलियत तथा छुट दिन सक्नेछन्।
अति प्रभावित क्षेत्र
१. पर्यटन
क. ट्रेकिङ ट्राभल एजेन्सी, पर्वतारोहण, र्याफ्टिङ, क्याम्पिङ टुर अपरेटर, हिलिङ सेन्टर, क्यासिनो, मसाज स्पा आदी
ख. होटल, पर्यटक आवास, मोटेल, ग्रामीण पर्यटन, होम स्टे, रिसोर्ट तथा रेष्टुरा, पर्यावरणीय पर्यटन,व्यजन्तु आरक्ष
ग. साहसिक पर्यटन :स्किङ, ग्लाइडिङ, वाटर र्याफ्टिङ हट एयर बेलुनिङ क्यानोइङ प्यारासेलिङ घोडचढी हात्तीचढी बन्जी जप्पिङ हिमाल आरोहण र अवलोकन
घ. गल्फ कोर्स, पोलो, पोनी ट्रेकिङ पदयात्रा, माउन्टेन फ्लाइट सन्चालन, केबलकार
२. हवाई तथा पर्यटकीय यातायात;
३. मनोरञ्जन, मनोरन्जन पार्क, रिक्रिएसन सम्बन्धी व्यवसाय, पार्टी प्यालेस
४. चलचित्र उत्पादन, वितरण, सिनेमा हल
५. रोजगारी गुमेका वा layoff मा परेका श्रमिक, कामदार वा कर्मचारी (स्वदेशमा वा विदेशमा);
६. मूलभुत रुपमा चडेर गलेर जाने वस्तु (Perishable goods) जस्तैः तरकारी, फलफूल, पुष्प, माछा मासु, दाना, दुध तथा दुधजन्य उत्पादन, अण्डा आदि उत्पादन तथा विक्री वितरण,
७. कुखुरापालन व्यवसाय;
८. पशुपन्छी, मौरी तथा मत्स्यपालन व्यवसाय;
९. तयारी पोशाक, हस्तकला तथा सीपमुलक व्यवसाय
१०. वैदेशिक रोजगार सेवा प्रदायक, शैक्षिक परामर्श सेवा प्रदायक;


मध्यम प्रभावित क्षेत्र
१. खप्ने सामान जस्तै प्लास्टिक, फलाम/स्टील, टायर, बाला, धातुका उत्पादन, घरायसी उपकरण आदि उत्पादन तथा बिक्री वितरण सँग सम्बन्धित उद्योग व्यवसाय
२. नीजि तवा आवासीय विद्यालय, उच्च शिक्षालय तथा माध्यमिक विद्यालय, कलेज तथा विश्व विद्यालय, प्राविधिक शिक्षालय, प्रि स्कुल चाइल्ड केयर
३. यात्रुवाहक स्थल यातायात;
४. व्युटीपार्लर, सैलुन, कस्मेटिक सर्जरी लगायतका सामाजिक तथा व्यक्तिगत सेवाका क्रियाकलाप;
५. कानूनी, लेखा, इन्जिनियरिंङ लगायतका परामर्श सेवा वा व्यवसाय ;
६. अस्पताल, क्लिनिक, नर्सिंङहोम, डायग्नोस्टिक सेन्टर
७. हेल्थ सेन्टर वा फिट्नेस सेन्टर;
८. भण्डारण गर्न सकिने बस्तु (खाध्यान्न बाहेक) उत्पादन, प्रशोधन तथा विक्री वितरण
९. वन तथा खनिजजन्य उद्योग
१०. निर्माण व्यवसाय,
११. औषधि उत्पादन
१२. छपाइ, प्रकाशन तथा संचार गृह;
१३. निर्माणाधीन जलविद्युत तथा नवीकरणीय उर्जा ;
१४. पत्थर, माटो तथा सिसाका उत्पादन सम्बन्धी व्यवसाय ;
न्यून प्रभावित क्षेत्र
१. उत्पादनमा रही राष्ट्रिय प्रसारणमा जोडिएका जलविद्युत आयोजना ;
२. अनलाईन (इकमर्स) मा संलग्न व्यवसाय;
३. खाद्यान्न उत्पादन, प्रशोधन, भण्डारण तथा विक्री वितरण, पेय पदार्थ प्रशोधन तथा विक्री वितरण गर्ने उद्योग व्यवसाय
४. दैनिक उपभोग्य अत्यावश्यक वस्तुको विक्री वितरण ;
५. आयात जन्य व्यापार
६. पेट्रोल पम्प, ग्यास तथा पानी सम्बन्धित व्यवसाय ;
७. औषधि बिक्री वितरण
८. विज्ञापन सेवा:
९. इन्टरनेट, दूरसंचार सेवा प्रदायक कम्पनी ;
१०. मदिरा तथा सूर्तिजन्य उद्योग व्यापार, व्यवसाय ;
११. ट्रक, ढुवानी व्यवसाय
१२. सुन, चाँदीका गहना तथा बहुमुल्य पत्थर सम्बन्धी व्यवसाय।
कुनै पनि वर्गमा नपरेका उद्योग, व्यवसायको हकमा इजाजतपत्रप्राप्त संस्थाले वित्तीय अवस्था तथा नगद प्रवाहको विस्तृत विश्लेषण गरी उद्योग, व्यवसायलाई कोभिड-१९ को कारण परेको असर, पुनः सञ्चालनमा आई पूर्ववत् अवस्थामा फर्कन लाग्ने समय तथा सोको लागि चाल्नुपर्ने कदम समेतको अध्ययन गरी स्पष्ट आधारसहित तीनमध्ये कुनै एक वर्गमा वर्गीकरण गर्न सक्नेछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।